''Ο Τρελοφάν'' # 4-5

 Κεφ. 1 Εδώ 

Κεφ. 2 Εδώ

Κεφ. 3 Εδώ                                        

4.   Ο Μιχαήλ

                         

         

 Φεύγοντας  τα πρωινά  για τη δουλειά της  η Σιμώνη πήγαινε συχνά,  πολύ βιαστικά να μην αργήσει, ως τηνάκρη του λιθόστρωτου που οδηγούσε στη βιοτεχνίας  της. Δεξιά του υπήρχε  ένα μονοπάτι χωμάτινο που οδηγούσε σε μια καλύβα, ένα δωμάτιο για έναν άνθρωπο, τον Μιχαήλ, γέννημα θρέμμα του Γκαέλ. Μετά άρχιζε το δάσος. Εκείνο, που έδινε την ξυλεία στο φέουδο. Λοιπόν, πάντα του πήγαινε κάτι η Σιμώνη από ό,τι μαγείρευε ή κάτι που έραβε από τα περισσεύματα των υφασμάτων, μια μπλούζα, ένα παντελόνι. Αντάλλασαν δυο κουβέντες και άφηνε το Μιχαήλ μέσα στην καλή χαρά. '' Ευχαριστώ Σιμώνη, ευχαριστώ Σιμώνη'' της φώναζε ως να απομακρυνθεί.

Γιατί ο Μιχαήλ ή Τρελοφάν όπως τον φώναζαν, δεν εργαζόταν κάπου, απλά ζούσε κάνοντας θελήματα, ειδικά στους Ιππότες ή στους επιφανείς του φέουδου, γιατί εκείνοι πάντα είχαν να τον φιλέψουν. Αλλά ποτέ δεν έλεγε όχι στους φίλους του, σε όσους αγαπούσε και  δεν ξέρω αν υπήρχε και  κάποιος που δεν αγαπούσε. 

Ήταν φτωχός και μόνος. Αδύνατος και ολιγόφαγος. Ίσως από συνήθεια. Τα μαλλιά του γκριζαρισμένα με τούφες ατίθασες να πετάνε εδώ κι εκεί. Το πρόσωπό του μαρτυρούσε ότι το μυαλό του έτρεχε πιο αργά από τα λόγια του. Οι ρυτίδες του, ρυτίδες της ηλικίας αλλά και του χαμόγελου που χάριζε χωρίς τσιγκουνιές στους άλλους, αυλάκωναν το πρόσωπό του.  Δυο δόντια που έλειπαν, του έδιναν αστεία  όψη.  Ήταν το έμβλημα του χωριού και ήταν πανταχού παρών σε κάθε γεγονός. Ο πύργος και ο Τρελοφάν του Γκαέλ. Χαρακτηριστικά ορόσημα και τα δυο.

Κανείς δεν ήξερε για την οικογένειά του. Ούτε ο ίδιος ήξερε να σου πει. ''Είμαι μόνος, πάντα μόνος, μόνος'' έλεγε όποτε τον ρωτούσαν.

Από μικρό παιδί ήταν διαφορετικό. Φάνηκε ότι το μυαλό του έφευγε πολλές φορές κάπου αλλού και δεν μπορούσες να τον συνεφέρεις. Και μετά μιλούσε με γρίφους ή μισές προτάσεις για τα μέλλοντα να συμβούν. Τον κορόιδευαν, είναι η αλήθεια, και δεν τον έπαιρναν σοβαρά. Ο Τρελοφάν όμως δεν κρατούσε κακία  σε κανένα.

Ακόμη και στον Επίσκοπο δεν κρατούσε κακία που στηλίτευε την κατάσταση του Τρελοφάν μιλώντας από τον άμβωνα για αμαρτήματα γονέων που προκαλούν ασθένειες στα παιδιά.*

Ίσως και γι αυτό δεν πήγαινε ποτέ εκκλησία .

Αλλά και κανείς δεν τον πείραζε εξαιτίας εντολής που είχε δώσει ο κόμης. 

Λένε, ότι όταν ήταν ο Μιχαήλ έφηβος, πριν η οικογένεια της Σιμώνης έλθει στο Γκαέλ, έτρεξε ένα πρωινό με βιάση να περάσει τη γέφυρα του κάστρου. Οι στρατιώτες τον σταμάτησαν και εκείνος παλεύοντας φώναζε'' το παιδί, προσέχετε το παιδί, στο νερό, στο νερό'' έλεγε συνεχώς και κανείς δεν μπορούσε να τον ηρεμήσει. Λέγεται μάλιστα ότι τον ξυλοφόρτωσαν οι στρατιώτες, αλλά εκείνος κλαίγοντας, συνέχιζε να φωνάζει το ίδιο ''...το παιδί, το παιδί''. 

Για ποιο παιδί μιλούσε; 

Του κόμη ο γιος ο πρωτότοκος ήταν 6 ετών τότε και ξεφεύγοντας από το δάσκαλό του εκείνη την ώρα, έτρεξε έξω...Για να μην τον πιάσουν και γυρίσει στο μάθημα, σκανταλιάρης καθώς  ήταν, προσπάθησε να ξεφύγει από τη γέφυρα, αλλά γλιστρώντας έπεσε στο ποτάμι. Οι φωνές του Τρελοφάν είχαν τραβήξει τους στρατιώτες έξω από τη γέφυρα   και ήταν εκεί όταν συνέβη το κακό. 

Ακούγοντας τις φωνές των ανθρώπων του πύργου που ζητούσαν βοήθεια, έπεσαν αρκετοί στρατιώτες  στο νερό που κυλούσε με ταχύτητα και με τα πολλά έσωσαν το παιδί που ήταν αναίσθητο. Ευτυχώς που η όχθη του ποταμού ήταν γεμάτη βλάστηση. Καλό κράτημα για να μην παρασυρθείς από το νερό.  Η αλήθεια είναι ότι τον συνέφεραν τον μικρό, αλλά ο κόμης έμαθε όλα τα σχετικά με τον Μιχαήλ. Έκτοτε, επειδή θεώρησε ότι εξαιτίας του σώθηκε ο γιος του, έδωσε εντολή να μην τον ενοχλεί κανείς.

Πολλοί ήταν εκείνοι βέβαια που διηγούνταν διαφορετικά το περιστατικό. 

Άλλοι έλεγαν ότι εξαιτίας του Μιχαήλ δημιουργήθηκε αναστάτωση και το παιδί έτρεξε έξω  περίεργο, έσκυψε από τη γέφυρα να δει τι συμβαίνει και έπεσε.  Άλλοι πάλι έλεγαν ότι ο Τρελοφάν είναι κακορίζικος γι αυτό το παιδί έπεσε από τη γέφυρα , κάτι που ποτέ δεν είχε ξανασυμβεί. 

Όλοι πάντως υπάκουσαν στην εντολή του κόμη.

Η μητέρα της Σιμώνης  τον είχε καλοδεχθεί τον Μιχαήλ. Της θύμιζε το δικό τους ''έμβλημα'' στο χωριό της. Εκεί, κοντά στο πατρικό της σπίτι,  είχαν μια  γυναίκα ακαθορίστου ηλικίας,   αγαθή στο μυαλό, σαν μικρού παιδιού, που δεν μιλούσε καλά, ψεύδιζε πολύ και ήταν στην φροντίδα των χωρικών, όσων ήθελαν να βοηθήσουν.

Πονούσε για τον Μιχαήλ, για τη μοναξιά του, για την κοροϊδία που εισέπραττε ειδικά αν  μιλούσε παράξενα για το μέλλον. Ούτε η μητέρα της πίστευε ότι είχε αυτό το χάρισμα, αλλά δεν τον απόπαιρνε ποτέ.  Πάντα τον καλοδεχόταν στο σπίτι. Βέβαια οι χωρικοί που δεν τον συμπαθούσαν, και ήταν πολλοί αυτοί που τον έδιωχναν γιατί τον θεωρούσαν αποτέλεσμα αμαρτίας των γονιών του, δεν καλόβλεπαν αυτήν την φιλική σχέση που ανέπτυξε η οικογένεια με τον Τρελοφάν, αλλά ''ποιος νοιάζεται;'' έλεγε η μαμά στην κόρη της.

Της είχαν διηγηθεί οι γονείς της, ότι είχε βάλει τα κλάματα μικρούλα όταν τον πρωτοσυνάντησε. Και ο Μιχαήλ πισωπατώντας στενοχωρήθηκε πολύ και δεν την πλησίαζε. Μα μεγαλώνοντας η Σιμώνη απέκτησε καλές σχέσεις με τον Τρελοφάν, θα 'λεγες και φιλικές. 

Ακόμη και στις λίγες εκδηλώσεις του χωριού τους, οι γονείς της Σιμώνης έπαιρναν μαζί τους τον Τρελοφάν να μην είναι μόνος. Και όταν εκείνος ρωτούσε με το δικό του τρόπο'' μαζί κι εγώ μαζί;'' Του έλεγαν ''είσαι στην οικογένεια Μιχαήλ κι εσύ μαζί μας'' Κι εκείνος που δεν είχε γνωρίσει οικογένεια ποτέ, χαιρόταν πολύ. Γι αυτό πάντα έλεγε δείχνοντας τη  Σιμώνη ''οικογένεια Σιμώνη, οικογένεια''!

Μιλούσε συχνά μόνος του ο Μιχαήλ και επαναλάμβανε δυο φορές τις ίδιες  λέξεις. Όταν δεν είχε κρίσεις για τα μελλούμενα όπως τα έλεγε, μπορούσες να τον εμπιστευτείς γιατί και έμπιστος ήταν και έντιμος.

Ο Μιχαήλ, 20 χρόνια μετά, παρέμενε ο ίδιος που ήταν παιδί, αν και είχε περάσει τα 50. Το πρόσωπό του έδειχνε σαν να είχε περάσει τα 70 του. Η έλλειψη καλής ζωής είχε αφήσει τα σημάδια της.  Όμως στο σώμα ήταν αεικίνητος και το περπάτημά του παρέμενε ίδιο, μικρά γρήγορα βηματάκια με χέρια που κινούνταν,  λες, ανεξέλεγκτα.

...........................................

*Η Εκκλησία είχε ορίσει απαγορεύσεις σχετικά με τις σχέσεις άντρα και γυναίκας που αφορούσαν το σεξ. Όποιος παραβίαζε αυτές τις απαγορεύσεις δε χρεωνόταν με αμαρτίες μόνο αυτός, αλλά και τα παιδιά του, έτσι διατεινόταν η επίσημη Εκκλησία. Και μάλιστα υπήρχε η σωματική και η πνευματική επιβάρυνση των παιδιών που είχαν ασεβείς γονείς. Έλεγαν ότι γεννιόντουσαν άρρωστα, τρελά ή ανώμαλα, με αποτέλεσμα οι κλειστές μεσαιωνικές κοινωνίες να λοιδορούν τους γονείς εσαεί ως καταραμένους, εξαιτίας της αμαρτίας τους, που θεωρούσαν ότι έβλεπαν καθημερινά μπροστά τους στο πρόσωπο των παιδιών.(''Μια σταγόνα Ιστορία'΄ Δ. Καμπουράκη)

        5.    Τα παιδικά χρόνια της Σιμώνης

                     

                     

Μετά την υπογραφή του συμβολαίου του κόμη από τον πατέρα της, η οικογένεια οδηγήθηκε στην άκρη του χωριού σε ένα σπίτι ακατοίκητο, μισό πέτρινο, μισό ξύλινο όπως όλα, με τα απολύτως αναγκαία έπιπλα και σκεύη για το μαγείρεμα. Ο στάβλος του ήταν δίπλα στα δέντρα του δάσους και χρησίμευε και σαν αποθήκη. Εκεί θα ζούσαν ως το τέλος της ζωής τους.

Μόλις μπήκαν στο σπίτι που θα γινόταν δικό τους και θα γέμιζε αναμνήσεις στο πέρασμα των χρόνων, έμειναν μουδιασμένοι και ακίνητοι καθώς η σύγκριση με το σπίτι που άφησαν ήταν αναμενόμενη. Ένας κρύος χώρος μεγάλος που περιελάμβανε τη γωνιά με τη φωτιά για τη ζέστη, για το μαγείρεμα, για να κάθεται η οικογένεια τριγύρω τα βράδια του χειμώνα πάνω σε σκαμνιά που ορισμένα ήθελαν σίγουρα επιδιόρθωση. Στη μια άκρη του δωματίου ήταν τάβλες από παλέτες που είχαν άχυρο για στρώμα και θα ήταν τα κρεβάτια τους. Ένα τραπέζι πολυχρησιμοποιημένο που εκεί θα έτρωγαν, θα ετοίμαζαν το φαγητό, θα διάβαζαν, ή θα έραβαν, ήταν στη μέση του δωματίου. Λάμπες για φωτισμό και σκεύη που σίγουρα είχαν την ιστορία τους, συμπλήρωναν το κατάλυμα.

Το δάπεδο ήταν πέτρινο, ενώ σε πολλά σημεία είχε φύγει η πέτρα και το χώμα έχασκε με διάφορα ερπετοειδή να κυκλοφορούν με θρασύτητα. Η μητέρα της Σιμώνης δεν άντεξε. Όσο και αν προσπαθούσε όλον αυτόν το καιρό να διατηρήσει την αισιοδοξία της, να δείξει ψυχραιμία και αποφασιστικότητα, η θέα αυτού του σπιτιού της έφερε δάκρυα που ξέπλυναν άγχος και πόνο, συναισθήματα που έκρυβε καλά για χάρη του άντρα της. Εκείνος, άνοιξε την πόρτα και έφυγε να '' δω το κτήμα πού βρίσκεται και τι χρειάζεται''! Ευτυχώς η σκεπή δεν ήθελε επιδιόρθωση. Θα τους κρατούσε στεγνούς τις βροχερές ημέρες του χρόνου.

Τους δόθηκαν εργαλεία για την φροντίδα του κτήματος, αλλά και ένα άλογο, γιατί το δικό τους ήταν γέρικο και δεν θα άντεχε το όργωμα. Η αλήθεια είναι ότι ο Ντόρια ίσα που ξέφυγε το θάνατο μια και ήθελαν να θανατωθεί. Έτσι υποχρεώθηκε η οικογένεια, που ικέτεψε για τη ζωή του Ντόρια, να αναλάβει τη σίτιση και των δυο αλόγων.

Δεν θα κουραζόταν όμως ο αγαπημένος τους Ντόρια από τις δουλειές, θα απολάμβανε χάδια και ξεκούραση ως το τέλος του, που ήλθε μετά δυο χρόνια και θάφτηκε στην αρχή του δάσους μέσα στα κλάματα της Σιμώνης για το χαμό του.

Η μητέρα της δούλευε στους φούρνους πριν χαράξει η μέρα, άλλοι άναβαν τα ξύλα για το ψήσιμο και άλλοι έπλαθαν, μαζί και η μητέρα της, κυρίως γυναίκες του χωριού. Ευτυχώς δεν δούλευε όλη μέρα. Όταν ψήνονταν όσα οι εντολές του πύργου όριζαν, γύριζε στο σπίτι της. Δεν ήταν μεσημέρι ακόμη. Και ασχολιόταν να συνεφέρει ένα σπιτικό να το κάνει κατάλληλο για την οικογένειά της. Ράφια από ξύλο υποδέχθηκαν τα βιβλία τους, μια κουρτίνα χώριζε πλέον το χώρο ύπνου από το υπόλοιπο δωμάτιο, ενώ τα κρεβάτια στρώθηκαν με τα κλινοσκεπάσματα που έφεραν μαζί τους. Επισκευάστηκε το πάτωμα και καλύφθηκε με υφαντά της προίκας της. Τη χάρηκε τη μεταμόρφωση αυτού του χώρου που όμως απείχε πολύ από το απλό, αλλά όμορφο σπιτικό της στο νότο.

Η αμοιβή της από τη δουλειά της ήταν το στάρι για το ψωμί τους για όλο το χρόνο, καθώς και η δωρεάν άλεση του στον μύλο του πύργου, που ήταν επί πληρωμή για όλους.*

Ο πατέρας της Σιμώνης με το που εγκαταστάθηκαν στο σπίτι, αμέσως ασχολήθηκε με το χωράφι του μια και ήταν τέλος Φλεβάρη και έπρεπε να είναι έτοιμο για σπορά αρχές Μάρτη.

Εκείνος δούλευε όλη μέρα, αλλά εντατικά ορισμένες εποχές, όπως η εποχή καλλιέργειας, συγκομιδής ή του κλαδέματος.

Η μικρή Σιμώνη κάθε μέρα πήγαινε στο σχολείο της Επισκοπής που ήταν υπό την επίβλεψη του Επισκόπου, επικεφαλής της εκκλησίας του κόμη, που ήταν χτισμένη στο λιθόστρωτο, λίγα μέτρα μακριά από τον πύργο.

Ο Επίσκοπος προσπαθούσε να ελέγχει το ποίμνιό του με τις διδαχές της θρησκείας, αλλά και το φόβο της θείας τιμωρίας. Είχε δημιουργήσει ένα σχολείο, για τα παιδιά των χωρικών και τεχνιτών που έπαιρναν τη βασική εκπαίδευση, αλλά και για τα παιδιά των κολίγων που στην ουσία τα κατηχούσαν. Γιατί τα παιδιά των παροίκων δεν χρειαζόταν να μορφωθούν μια και θα έμεναν πάντα φτωχά.**

Η μαμά της Σιμώνης όταν σχόλαγε από τη δουλειά της, την έπαιρνε σπίτι. Εκείνη της έμαθε γράμματα και την έμαθε να γράφει και να διαβάζει. Κόρη κληρικού και μάλιστα με πλατύ πνευματικό ορίζοντα, είχε κληρονομήσει τη βιβλιοθήκη του, χειρόγραφα βιβλία και περγαμηνές. Γραμματική, ρητορική και λογική, αριθμητική, γεωμετρία, αστρονομία ήταν όσα διδάχτηκε από τον πατέρα της μια και οι γνώσεις και η εκπαίδευση ανήκαν στην Εκκλησία. Τα ίδια δίδαξε και στην κόρη της. Ήταν η στενοχώρια της γιατί στην πόλη ίσως κατάφερνε το κοριτσάκι της να πάει σχολείο ή να μαθητεύσει σε μοναστήρι για να μάθει γράμματα.***

Τα χειρόγραφα του πατέρα της ήταν από τα πράγματα που μετέφερε μαζί της στο νέο της σπιτικό. Τα είχε διπλοδιαβάσει η Σιμώνη όλα αυτά τα χρόνια.

Μα ασχολήθηκε με την κόρη της να της διδάξει και ραπτική, κέντημα, αλλά και καλούς τρόπους συμπεριφοράς, αξίες της ζωής, ελπίζοντας ως το τέλος της ότι η κόρη της θα ξέφευγε από αυτό το χωριό και θα έκανε ένα καλό γάμο.

Τα απογεύματα η μικρή, έπαιζε σαν παιδί έξω στο δρόμο μαζί με τα γειτονόπουλα. Έκανε εύκολα φιλίες και γενικά ήταν ένα χαρούμενο παιδί.

Οι γείτονες, αν και ήταν στην ίδια οικονομική κατάσταση με την οικογένεια της Σιμώνης, εν τούτοις δεν ήταν όλοι καλοπροαίρετοι. Όπως γίνεται σε κάθε κοινωνία, υπήρχαν και εκείνοι που έβλεπαν στους άλλους αυτό που θα ήθελαν να έχουν εκείνοι, αλλά ο ''καθρέφτης'' της ζωής τους, δεν το καταμαρτυρούσε. Έτσι γεννιόταν η ζήλια, για την αγάπη που έβλεπαν να κυκλοφορεί ανάμεσα σε οικογένειες. Έτσι γεννιόταν ο φθόνος, γιατί η φτώχεια μετατρεπόταν σε προκοπή. Και ένα πρώτο όπλο για να αντιμετωπίσουν όλα αυτά τα αρνητικά συναισθήματα που ένοιωθαν, ήταν η συκοφαντία.

Τα χρόνια περνούσαν και η ζωή τους κυλούσε ίδια και απαράλλακτη, εκτός από το χρόνο που άφηνε τα αποτυπώματά του στους ανθρώπους του.

..........................................................................................

*  Η οικονομία ήταν ανταλλακτική τότε, ενώ στις πόλεις λόγω ανάπτυξης εμπορίου ειδικά με την εισαγωγή προϊόντων από τις αποικίες παρουσιάζονται τα χρήματα ως μέσον ανταλλαγής. Η αύξηση της σημασίας του χρήματος ως ανταλλακτικού μετρου υποβαθμίζει τη σημασία που είχε άλλοτε  η γη (ΣΕΡΔΑΚΗ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ - Φεουδαρχία και διαμόρφωση της Δ. Ευρώπης) 

** Αντίληψη της εποχής για τα παιδιά των κολίγων (Από  τη ζωή στη Μεσαιωνική Ευρώπη)

*** Μοναστήρια και καθεδρικοί ναοί άρχισαν  να συντηρούν σχολεία για μαθητές που προορίζονταν για κοσμική ζωή.Ένα μικρό ποσοστό παιδιών αγροτών κατάφεραν να παρακολουθήσουν το σχολείο για να μάθουν πώς να διαβάζουν και να γράφουν και να κατανοούν τα βασικά μαθηματικά. Αυτό συνέβαινε συνήθως σε ένα μοναστήρι.Κυρίως όμως γράμματα μάθαιναν τα αγόρια. Στα πανεπιστήμια που ιδρύθηκαν στις πόλεις μαθήτευαν αγόρια που είχαν τα προσόντα ανεξαρτήτου ηλικίας (Μαθητεία στον Μεσαίωνα)

Σημ: Οι εικόνες που χρησιμοποιώ είναι από το διαδίκτυο και τα πνευματικά δικαιώματα ανήκουν στους δημιουργούς τους