Μια βόλτα στην ιστορία του Λυκαβηττού!

πηγή

 Έλα πιάσε με από το χέρι και πάμε στο φιδογυριστό δρομάκι που οδηγεί στον Λυκαβηττό. Όχι, δεν θα ανέβουμε, θα κατέβουμε στις αυλές της ιστορίας, να δούμε πώς ήταν αυτός ο βράχος που έπεσε από τα χέρια της Αθηνάς.

Σύμφωνα με τον Πλάτωνα και τον Ξενοφώντα ο λόφος ήταν ένας απόκρημνος γυμνός βράχος. Αργότερα φύτευσαν ελαιόδεντρα αλλά...ως συνηθως, κάηκε. Και έκτοτε δεν ξαναφυτεύτηκε. Το χρησιμοποιούσαν μόνο, ως βοσκοτόπι, μια και είχε χαμηλή βλάστηση κατάλληλη για τα κατσίκια της περιοχής.

Στην κορυφή του ήταν ναός του Δία. Κατά το Μεσαίωνα γίνεται εκκλησάκι του προφήτη Ηλια. Και μετά, τον  18ο αιω., χτίστηκε το εκκλησάκι του Αγίου  Γιωργίου, που υπάρχει μεγαλύτερο μεν, ως σήμερα.

Μην νομίζεις ότι η πρόσβαση ήταν εύκολη. Ένα φιδογυριστό μονοπάτι υπήρχε που γινόταν απότομο και για να το ανέβεις έπρεπε να χρησιμοποιήσεις και τα χέρια.

Αλλά υπήρχε και χείμαρρος ορμητικός που με διακλαδώσεις ακολουθούσε τις οδούς Δημοκρίτου και Λυκαβηττού. Ενωνόταν αυτός ο χείμαρρος με ρέμα που ονομαζόταν βοϊδοπνίχτης. Ήταν στην οδό Ακαδημίας. Αυτό το ρέμα με τη σειρά του ενωνόταν με άλλα ρέματα που ακολουθούσαν την Σταδίου και Πειραιώς! ( Το κάνεις εικόνα πώς ήταν η Αθήνα τότε;)

''{....} αποφασίσαμε ν'ανέβουμε. Το πρώτο κομμάτι του δρόμου είναι αρκετά εύκολο, γιατί πάει σαν σαλίγκαρος γύρω από το βουνό. Αργότερα όμως, για να σκαρφαλώσει κανείς στην κορυφή, πρέπει ν'ανέβει ακόμα και με τα τέσσερα, από κάτι πολύ απότομες μεριές. Έχει όμως γι'αντάλλαγμα μια καταπληκτική θέα. Η πόλη φαίνεται όπως θα πρέπει να τη βλέπουν τα πετούμενα. Τι ωραία που φαντάζουν όλα από δω. Η θάλασσα, τα νησιά, τα μακρινά βουνά, η Ακρόπολη που μοιάζει χαμηλή από τούτο το ύψος, ο Άρειος Πάγος, η Πνύκα με τ'αρχινισμένο Αστεροσκοπείο, ο ναός του Θησέα, το μνημείο του Φιλοπάππου και τόσα άλλα {...}

Ψηλά στην κορυφή είναι ένα εκκλησάκι, του Άι Γιώργη, με μια πλάκα που φαίνεται από μακριά.Ένας μισοπάλαβος καλόγερος γεμίζει κάθε μέρα με λάδι τα καντήλια του Αι Γιώργη.''

                 Χριστιάνα Λυτ

   Μια Δανέζα στην αυλή του Όθωνα    

Αυτός ο μισοπάλαβος καλόγερος,  ο κρητικός Λουλουδάκης, ήταν που έδιωξε το φόβο και τον  τρόμο των Αθηναίων, που  γι αυτό δεν συμπαθούσαν το λόφο της πόλης τους.

Βλέπεις. όπως θέλει η παράδοση, οι Αθηναίοι άργησαν να απολαύσουν τη θέα από ψηλά, να ανταλλάξουν κρυφά ερωτικά φιλιά, να απολαύσουν το πανέμορφο ηλιοβασίλεμα, γιατί εκεί κατοικούσε  ένας αράπης τρία μέτρα ψηλός. Οι θρύλοι λένε ότι στην κορυφή του λόφου είχε το καταφύγιό του ο αράπης ο γίγαντας, και  όποιος τολμούσε να ανέβει του έπαιρνε τη ζωή. Πήγε λοιπόν και ο τρελοκρητικός να αναμετρηθεί με τον αράπη. Ξετρελάθηκε με τη θέα, έχτισε τον Αι Γιώργη όπως είπαμε και το κελί του δίπλα, εφτιαξε την πλατειούλα εκεί μπροστά, έσπειρε και μποστάνι και έζησε ως το θάνατό του το 1885.

Αυτός λοιπόν ο ασκητής έδιωξε τον αράπη και οι Αθηναίοι πλέον δεν είχαν κανένα φόβο για το Λυκαβηττό τους.          

πηγή

     

Αλλά σκάφτηκε βαθιά το σώμα του λόφου γιατί η Αθήνα χρειαζόταν πέτρα για το χτίσιμο των σπιτιών της. Από το 1831 λατομείται ο Λυκαβηττός. Το 1836 απαγορεύτηκε να κατατρώγεται η σάρκα του  και έτσι σταμάτησαν.Αλλά μετά λίγα χρόνια ξαναλειτούργησαν με διακοπές μια και αρχαιολόγοι και λόγιοι διαμαρτύρονταν. Ως το 1960 με διαλείμματα άνοιγαν τα λατομεία, αφού έπαιρναν την πολυπόθητη άδεια.( Τι κάνουν οι πιέσεις στους κυβερνώντες ε; )

Η αναδάσωση του λόφου δεν ήταν εύκολη υπόθεση. Από το 1880 ως το 1915 έγινε η δεντροφύτευση,   μόνο που τα πρώτα νεαρά δενδρύλλια φαγώθηκαν από....τις κατσίκες που υπήρχαν στα Κατσικάδικα γύρω από τη Δεξαμενή.

Σήμερα στον λόφο υπάρχουν κυπαρίσσια, ευκάλυπτοι, ελιές, χαρουπιές, αίλανθοι (βρωμοκαρυδιά), αλλά και θάμνων, όπως ευώνυμος, κισσός, δεντρολίβανο, πικροδάφνη, φραγκοσυκιά, μυρτιά, λιγούστρο και τεύκριο. Την Άνοιξη του 2008, ο Δήμος Αθηναίων φύτευσε επίσης δένδρα όπως: αμυγδαλιές, αριές, δρυς, κουκουναριές, κουτσουπιές, αγριαχλαδιές, αγριελιές, μυρτιές και ρείκια, αλλά και θάμνους όπως αγιόκλημα, αγράμπελη, βίγκα, λεβάντα, λυγαριά, σπάρτο και ράμνος.

Πολλοί ενδιαφέρθηκαν για το στολίδι της Αθήνας. Οι επεμβάσεις των ανθρώπων δεν είναι πάντα κακές. Ανοίχτηκε δρομάκι ανάβασης ώστε να έχει πρόσβαση όποιος επιθυμεί.

Φωταγωγήθηκε ο λόφος, και μάλιστα η πρώτη φωταγώγηση έγινε το 1835 με 100 φανάρια που σχημάτιζαν το Ομικρον, το αρχικό του ονόματος του Όθωνα.

αυτό είναι το σχέδιο Τσίλερ που δεν έγινε δυστυχώς

Ενδιαφέρθηκε και ο Τσίλερ για το λόφο και εκπόνησε σχέδιο για χώρο αναψυχής. Το ''Αέρειον Θεραπευτήριον'', περιελάμβανε συντριβάνια, ξενοδοχείο, αναγνωστήριο, μικρά περίπτερα, εξέδρες, αλλά και καφενεία, τεχνικούς καταρράκτες, παιδική χαρά, αλλά έμεινε στα σχέδια γιατί η κυβέρνηση  Τρικούπη τότε, δεν είχε τόσα χρήματα γι αυτό το πολυδάπανο έργο.( Τι πρωτοτυπία το φτωχό μας κράτος!!!)

Αλλά και   θέατρο έγινε εκεί που υπήρχε λατομείο, για  να καλύψει την ασχήμια με πρωτοβουλια της Συνοδινού και σχέδια του αρχιτέκτονα Τάκη Ζενέτο. Μα ήταν και απαραίτητη η δημιουργία θεάτρου για να καλύψει τις ανάγκες του Φεστιβάλ Αθηνών. 

Από το 1965 λειτουργεί τελεφερίκ, άλλη μια χρήσιμη και όμορφη ανθρώπινη παρέμβαση!

πηγή

Όμως...υπάρχουν και επεμβάσεις ανθρώπινες που είναι κακάσχημες, ενοχλητικές και επικίνδυνες. Στις παρυφές και πλαγιές του Λυκαβηττού χτίστηκαν  πολυκατοικίες που κρύβουν το πράσινο και το λόφο από την Αθήνα από πολλές μεριές, πολυκατοικίες που ξεπέρασαν ορισμένες τους τρεις ορόφους μόνο και μόνο για εκμετάλλευση.

Το 1925 επιχειρήθηκε να αναγερθεί στην κορυφή του Λυκαβηττού, καζίνο με χώρους ψυχαγωγίας. Ευτυχώς αποτράπηκε από τις εγχώριες και διεθνείς αντιδράσεις της διανόησης!

Σήμερα αλλάζει όψη ο λόφος . Θα ξαναλειτουργήσει το θέατρο, θα γίνουν έργα , νέες επεμβάσεις που εύχομαι να ολοκληρωθούν!

                               Τα πυροβολεία εγκαταστάθηκαν το 1926 στη νότια
                                          πλευρά και ρίχνουν κανονιοβολισμούς σε σημαντικά
                                                   γεγονότα και στις εθνικές εορτές.

...............

             '' Κι ανέβηκα! Και ξέφυγα! Και χάμου

                   η Αθήνα σαν να πέθανε. Τα μύρα

                   βουνίσια με χτυπήσανε. Τριγύρα

                   τα πεύκα είναι προστάτισσα φρουρά μου

                       {....}

                     Μ'εξάγνισε το ανέβασμα, πατρίδα

                   και θα ρθω με τη βάρκα μου του ονείρου

                   με τα κουπιά του πόθου θα κινήσω,...΄΄

                                Κώστας Καρυωτάκης  ''Λύκαβηττός''!

πηγές:

Η Αθήνα 

Θ Γιοχάλα- Τ, Καφετζάκη

ΛΥΚΑΒΗΤΤΟΣ

ΑΘΗΝΟΔΡΟΜΙΟ