''Η Άνοιξη είναι ακριβή'' / Κεφ. 8

 

8.

              Ο παππούς Εμμανουήλ δεν μπορούσε να κάτσει  άπραγος με την αναταραχή που ήρθε στο σπιτικό τους. Όλοι κατηφείς και αμίλητοι, να σιγοψιθυρίζουν μόνο  μεταξύ τους, ενώ γάμος θα γινόταν και η οικογένεια έπρεπε να έχει χαρά.

Γι αυτό  κανόνισε όλοι να μαζευτούν στη σάλα, μπροστά στο τζάκι να τους μιλήσει.

Περισσότερο ήθελε να μιλήσει στην Αντιγόνη, αλλά ευκαιρία ήταν να τα ακούσουν ξανά όλα τα παιδιά.

Να κατανοήσουν τη θέση τους.

Να συνειδητοποιήσουν τι θα πει κατακτημένος και τι κατακτητής, όσο και αν το πρόσωπο που δείχνει ο κατακτητής είναι επιεικές.

Να μάθουν πώς πρέπει να ελίσσονται,  χωρίς να προκαλούν. Για το δικό τους καλό. Για το καλό όλων.

Το βράδυ μαζεύτηκε όλη η οικογένεια γύρω από τη φωτιά. Η σάλα ήταν ένα μεγάλο δωμάτιο στον κάτω όροφο του σπιτιού, δίπλα από το δωμάτιο της τραπεζαρίας. Χοντροί τοίχοι από πέτρα προστάτευαν από το κρύο του χειμώνα αλλά και από την κάψα του καλοκαιριού. Μεγάλα παράθυρα στον ένα τοίχο καλυμμένα με κουρτίνες , σίγουρα το  ύφασμα ήταν αγορασμένο από την Ευρώπη, ενώ οι άλλοι τοίχοι είχαν ράφια ξύλινα με διακοσμητικά, αλλά και υφαντά περίτεχνα να κρέμονται,  δίνοντας ζεστασιά στο χώρο και με το υλικό τους και με τα χρώματά τους.

Το πάτωμα καλυπτόταν όλο, από χαλιά υφασμένα στον αργαλειό, ενώ μπροστά στο τζάκι δέρματα ζώων προστάτευαν από τις κάφτρες των ξύλων. Το μεγάλο τζάκι δέσποζε στον απέναντι τοίχο από την πόρτα. Εκεί ζεσταινόταν η οικογένεια τα κρύα βράδια του χειμώνα. Τα ξύλα τριζοβόληζαν σκορπώντας φως τριγύρω και ζέστη. Γύρω γύρω καναπέδες και μεγάλες μαξιλάρες γέμιζαν το χώρο. Μικρά σκαλιστά τραπεζάκια ήταν σε κάθε γωνιά, ενώ κεριά και λάμπες φώτιζαν το δωμάτιο. 

Ο σοφράς, καθαρά οθωμανικό είδος επίπλωσης, ήταν στη μέση του δωματίου, μπροστά από το τζάκι. Εκεί  στο σοφρά η Μαριγώ είχε αραδιάσει ροφήματα ζεστά, αλλά και κάτι τις να βάλουν στο στόμα τους. Τους πρόσφερε και πίτα, από αυτήν που άρεσε στην Αντιγόνη.

Κάθισαν στα καθίσματα αλλά και στις μαξιλάρες και περίμεναν τον παππού να μιλήσει.

Εκείνος γύρισε και τους κοίταξε. Η οικογένειά του. Τα εγγόνια του. Καλά παιδιά δεν μπορεί να πει, περήφανος ήταν για όλους.

''Παιδιά μου ήθελα απόψε να μιλήσουμε λίγο. Για όλα όσα μας μετέδωσαν οι προηγούμενοι όλα αυτά τα χρόνια. Ιστορία δεν γράφεται, εξάλλου από ποιον θα μπορούσε να γραφτεί; Και ποιος θα το επέτρεπε; Ό,τι ξέρουμε είναι προσωπικές αφηγήσεις παππούδων, γονιών αλλά και συμπολιτών. Ό,τι ζήσαμε και ό,τι ζούμε έχουν γραφτεί στο βιβλίο των αναμνήσεων, έχουν γαλουχήσει τον τρόπο σκέψης μας, έχουν χαράξει το δρόμο που πρέπει να ακολουθήσουμε.

Πρώτα από όλα Αντιγόνη μου θα απευθυνθώ σε σένα γιατί βρίσκεσαι σε μια δύσκολη θέση, το κατανοώ''

Η Αντιγόνη τον κοίταξε κατάματα. Ήθελε να ακούσει την άποψή του μια και κατανοούσε τη θέση της.

''Κόρη μου άκουσε με. Παραδόσεις. Πρώτα πρώτα πρέπει να τις διαφυλάξουμε, γιατί είναι η ταυτότητά μας. Και η παράδοση απαιτεί τώρα,  να υπακούσεις στην επιλογή του πατέρα σου. Ξέρει εκείνος περισσότερα, έτσι δεν είναι;''

Σταμάτησε και κοίταξε την εγγονή του. Την προκαλούσε να συμφωνήσει ή να διαφωνήσει. Προτιμούσε βέβαια μια ειλικρινή απάντηση, για να ξέρει πώς να της μιλήσει

''Παππού μου παραδόσεις ναι, είναι η ταυτότητά μας. Αλλά κανένας δεν έχει το αλάθητο, σωστά; Το να σχεδιάζει ένας γονιός τη ζωή του παιδιού του χωρίς να το ρωτήσει, νομίζω ότι δεν θα έπρεπε να είναι παράδοση, γιατί μοιάζει σαν την απόφαση του κατακτητή να σχεδιάζει τη δική μας ζωή. Και μιλάμε για ολόκληρη τη ζωή του παιδιού''

Μίλησε θαρρετά και έσκυψε το κεφάλι κρύβοντας ένα δάκρυ που απείλησε να κάνει αισθητή την παρουσία του. Ο Νικολός την κοιτούσε προσπαθώντας να μην φανερώσει το θυμό του. Μήπως παραπήρε αέρα η κόρη του; Κάποιος φταίει γι αυτό... ο ίδιος μήπως;

Ο παππούς το σκέφτηκε... χμ σαν τον κατακτητή μοιάζει ο πατέρας της στα μάτια της εγγονής του. Για να δούμε μήπως μπορέσω να της αλλάξω γνώμη.

''Άκου παιδί μου, καταλαβαίνω τι θέλεις να πεις. Αλλά θα σου πω ότι πρέπει η απόφαση του πατέρα σου να σε προφυλάξει από τον κατακτητή. Άκου με, ξέρεις τι σου λέω. Και δεν είναι ώρα για αντιρρήσεις, όλοι το ξέρουμε και όλοι βλέπουμε την αδυναμία που σου έχει ο Γιουσούφ. Μα είναι Οθωμανός κόρη μου.

Πώς θες να ξεχάσουμε τι θα πει Οθωμανός; 

Τους αιώνες που πέρασαν μαρτύρησαν οι Χριστιανοί στα χέρια τους παιδί μου και ακόμη μαρτυράνε. Τα έχεις ακούσει πολλές φορές. Παιδομάζωμα... αλήθεια το ξέρεις ότι υπήρχε νόμος του Σουλτάνου που έπρεπε στα 5 παιδιά μια οικογένεια Χριστιανών να δίνει ένα  για το στρατό των Οθωμανών; Γενίτσαρος! Αυτό  γινόταν   παιδιά μου. Και ήξερε αυτός ο γονιός ότι το παιδί του το έχασε, πάει. Ήξερε ότι θα υποχρεωνόταν να αλλαξοπιστήσει. Ήξερε ότι θα καλείτο κάποια στιγμή να σκοτώσει αδέλφια, φίλους, χωριανούς.

Ξέρεις Αντιγόνη μου, πόσα κορίτσια τα άρπαξαν για τα χαρέμια; Ξέρεις πόσες γυναίκες για να μην πέσουν στα χέρια των κατακτητών, αυτοκτονούσαν μαζί με τα παιδιά τους;

Ξέρεις ότι με νόμο του Σουλτάνου, εμείς οι Χριστιανοί, θεωρούμαστε Β' κατηγορίας πολίτες της αυτοκρατορίας τους; Και νόμοι   υπάρχουν, νόμοι του Σουλτάνου για το  τι απαγορεύεται από τους κατακτημένους. Από μας δηλαδή. Ούτε καλής ποιότητας ρούχα  δεν επιτρεπόταν να φοράμε μήπως και ξεπεράσουμε τους Μουσουλμάνους. Μόνο σκούρα χρώματα για να ξεχωρίζουμε από τους πολίτες Α' κατηγορίας που ήταν οι κατακτητές. Άδεια θα έπρεπε να πάρουμε για να τελέσουμε τις γιορτές μας. Η καμπάνα απαγορεύτηκε να χτυπά. 

Στις αρχές της κατάκτησης μας ήταν ακόμη πιο επώδυνα. Αίμα έβαψε την κάθε πόλη και το κάθε χωριό σε κάθε αντίσταση. Γιατί ο κόσμος πεινούσε, πονούσε, μάτωνε. Για τα σχολεία ξέρετε. Τον πρώτο καιρό δεν πήγαιναν σχολείο τα παιδιά. Αργότερα, λειτούργησαν μόνο βράδυ επειδή τα ελληνόπουλα δούλευαν στα χωράφια την ημέρα. 

Το ξέρετε ότι  έπαιρναν τα κτήματα των Χριστιανών;  Ολόκληρα μοναστήρια τα ''εγδυσαν'' κυριολεκτικά και μετά τους κάλεσαν να ...αγοράσουν ξανά τις περιουσίες που τους βούτηξαν. Απίθανες καταστάσεις, αυθαιρεσία και σκληρότητα. Ξέρετε πόσοι αναγκάστηκαν για να ζήσουν ''ανθρώπινα'' όπως είπαν, να αλλαξοπιστήσουν; Δεν είναι φοβερό κόρη μου;''

''Ποιος έχει αντίρρηση για όλα αυτά παππού; Εγώ πάντως όχι''

'' Μην κοιτάτε που εμείς έχουμε το εμπόριο και ζούμε καλύτερα από πάρα πολλούς συνανθρώπους μας. Στην πραγματικότητα το εμπόριο φορολογείται πολύ βαριά   από τους Τούρκους, στην πραγματικότητα θεωρούν υποδεέστερη την απασχόληση με το εμπόριο γι αυτό την άφησαν στους κατακτημένους. Πολεμιστές είναι οι Οθωμανοί, αυτό πιστεύουν ότι έχει αξία, αυτοί μόνο επιτρέπεται να κρατούν όπλο, να ιππεύουν, να πολεμούν. ''

''Όμως ο Μπέης δεν τα τηρεί αυτά''

''Ναι είναι πιο επιεικής, πιο ανθρώπινος. Αλλά πες μου Αντιγόνη, όταν θα πρέπει να επιλέξει ανάμεσα στους Χριστιανούς και τους Μουσουλμάνους, ποιους θα υποστηρίξει κόρη μου;''

''Μα ζούμε ανεκτά εδώ στο Πυργί κάτω από την διοίκηση του Μπέη,   σωστά;''

''Ζούμε παιδιά μου ανεκτά; Μπορούμε να εκκλησιαστούμε ελεύθερα; Μπορούμε να ταξιδέψουμε ελεύθερα; Μπορούμε να αποφασίσουμε για το καλό των ανθρώπων μας ελεύθερα; Ξεχνάει κανείς τον προηγούμενο διοικητή πόσους κρέμασε από εκείνο το σχοινί που κρέμεται στο δέντρο κάτω από το φρούριο; Ξεχνάω που παιδάκι έβλεπα τους Χριστιανούς να κατεβαίνουν από το πεζοδρόμιο όταν έβλεπαν Οθωμανό να περπατά; Ξεχνώ μήπως τον τρόμο που νοιώθαμε με κάθε χτύπημα της πόρτας από τους στρατιώτες; Πώς μπορεί να βρει το δίκιο του ένας από μας, απέναντι σε ένα Οθωμανό;

Και σου αρκεί το ''ζούμε ανεκτά'' κόρη μου;''  

''Τι θες να πεις παππού;  Πώς με προστατεύει η λύση να παντρευτώ κάποιον άγνωστο σε άλλο νησί; Πώς θα βελτιώσει τα πράγματα; Άγνωστος αυτός που μου δίνει ο πατέρας και μάλιστα   σε μεγάλη ηλικία!  Γιατί πιστεύεις ότι στο Μαράθι  δεν έχει δικαιοδοσία ο διοικητής στη ζωή μας; Αρκεί να το θέλει παππού.''

''Γιατί κόρη μου, παιδιά μου, είναι η περισσότερο ασφαλής λύση για την ώρα. Δεν θέλουν με τις πράξεις τους να ξεσηκωθούν οι Χριστιανοί και προσπαθούν να αποφύγουν αυτήν την περίοδο οτιδήποτε θα μας προκαλέσει. Γι αυτό δεν θα σου κάνει κακό κανένας άνθρωπος του Μπέη. Αλλά και κανένας γονιός δεν μπορεί να προστατεύσει τα παιδιά του, ούτε τον εαυτό του από τους κατακτητές, εάν θέλουν να τον τιμωρήσουν ή επιβουλεύονται τη θέση του. Κανένας. Μα υποχρέωση του γονιού είναι να προσπαθεί όσο το δυνατόν περισσότερο να προστατεύει τα παιδιά του.''

Δεν είπε όμως σκοπός είναι να προστατέψει ο πατέρας σου και εσένα κόρη μου, από τον ίδιο τον εαυτό σου. Να φρενάρει τα αισθήματα που μπορεί να γιγαντωθούν και να σε οδηγήσουν σε απαράδεκτες πράξεις. Όχι, το σκέφτηκε, το συζητούσαν πίσω της, αλλά δεν το είπε.

''Μην κοιτάτε που ο τωρινός μας διοικητής είναι πιο φιλικός. Και σε άλλες περιοχές της χώρας μας το ίδιο συμβαίνει. Ξέρετε;... μας έλεγε ο καπετάν Ευάγγελος του τρίτου μας πλοίου που πήγε στην Πόλη, ότι υπάρχουν φωνές στους Οθωμανούς που ρίχνουν το φταίξιμο της κακής διαχείρισης των κατακτημένων στους διοικητές. Αν, λένε αυτές οι φωνές, είναι πιο επιεικής  ο επικεφαλής της διοίκησης, οι Χριστιανοί θα είναι ήρεμοι και θα ενσωματωθούν. Μα για μένα όποιος διοικητής που δεν ελέγχω, έχει δικαίωμα ζωής ή θανάτου πάνω μου, είναι σατράπης, είναι εχθρός!

Και η μόνη λύση είναι να αγωνιστούμε για την ελευθερία μας. Ξανά και ξανά και ας μη μείνει ούτε ένας από μας.

 Την ελευθερία για να την κερδίσεις πρέπει να ματώσεις. Κι εγώ προτιμώ να ποτίσει το χώμα του νησιού μας και η τελευταία σταγόνα του αίματος της οικογένειάς μου, παρά να αφεθώ γιατί ζούμε καλά με τον Οθωμανό διοικητή.''

Αυτά τους είπε και μετά... σιωπή. Ν' ακούγεται μόνο το τριζοβόλημα του ξύλου στη φωτιά.  Φούντωσε στην καρδιά τους η ανάγκη ξεσηκωμού για να κερδίσουν την ελευθερία τους. Πόσο μικρά και ασήμαντα  έμοιαζαν όλα τα άλλα... Μόνο η Αντιγόνη αισθανόταν σαν μια άλλη  Ιφιγένεια κάτω από το φέσι των Οθωμανών!

Οι εικόνες της ανάρτησης είναι από το διαδίκτυο και τα πνευματικά δικαιώματα ανήκουν στους δημιουργούς τους

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ...