''Η Άνοιξη είναι ακριβή!"'/ κεφ. 1

 Σήμερα θα ξεκινήσουμε να διαβάζουμε -όσοι το επιθυμείτε φυσικά- ένα νέο έργο μου που αφορά την εποχή της Τουρκοκρατίας, μια και ο χρόνος που κοντεύει να φύγει, το 2021, είναι η χρονιά που κλείσαμε 200 χρόνια από την Επανάσταση.

Δεν αφορά την επανάσταση αυτό που έγραψα. Αφορά την καθημερινότητα και τις προετοιμασίες των ηρώων μου  για τον ξεσηκωμό, τότε. Τα ιστορικά στοιχεία έχουν χρησιμοποιηθεί για να ''χτιστεί'' η μυθοπλασία, να δώσω όσο γίνεται- γιατί οι πληροφορίες για την καθημερινότητα των υποδούλων τότε, είναι λιγοστές- να δώσω λοιπόν αληθοφάνεια στη ζωή και στη δράση των ηρώων μου.

Η ζωή τους κυλά σε δυο νησιά φανταστικά μεν, θα μπορούσε να είναι αληθινά δε.

Δεν παραθέτω ιστορικά στοιχεία μετά από κάθε κεφάλαιο. Είναι γνωστά σε όλους μας. Ούτε τις πηγές τους. Αν τις επιθυμείτε, θα τις βάλω αμέσως.

Ο τίτλος είναι επηρεασμένος από τους  στίχους  ''Ένα το χελιδόνι η άνοιξη ακριβή...γνωστότατο και χιλιοτραγουδισμένο

Ξεκινάμε λοιπόν και ελπίζω να σας ικανοποιήσει και αυτό το μυθιστόρημα, που θα δίνεται σε συνέχειες.

  Η ζωή στο νησί Ι.

Η Αντιγόνη ξύπνησε κεφάτη σήμερα το πρωί.

 Έβλεπε το φως να παιχνιδίζει με την κουρτίνα και να προσπαθεί να τρυπώσει στο δωμάτιο. 

Μικρές ηλιαχτίδες σαν νεράιδες  χόρευαν τρελά, πάνω στο κιλίμι που κάλυπτε το πάτωμα  ξυπνώντας τα χρώματα, πάνω  στο πολύχρωμο  υφαντό που κάλυπτε το κρεβάτι της.

Σήμερα ο ήλιος έλαμπε. Θα ήταν μια όμορφη ημέρα. Πετάχτηκε από το κρεβάτι  και πήγε στο παραθύρι της.  Αγαπούσε τον ήλιο και λάτρευε που ζούσε σε έναν τόπο ευλογημένο από την χάρη του. Χειμώνας καιρός κι ας είχαν Νοέμβρη ακόμη, όμως, η ανοιξιάτικη ημέρα σήμερα, έφτιαχνε τη διάθεσή της. Τα πάντα λούζονταν από τις ακτίνες του ήλιου που χάιδευαν τα φύλλα των δέντρων, όσα είχαν απομείνει στα κλαδιά τους, ζέσταιναν την πρωινή δροσιά από τους θάμνους και στέγνωναν από την υγρασία το χώμα. 

Το δωμάτιό της έβλεπε στον κήπο στην πίσω μεριά του σπιτιού. Αυτός ο κήπος ήταν το καμάρι της. Τον περιποιόταν όλες τις εποχές του χρόνου και εκείνος την αντάμειβε. Τα δέντρα της έκαναν καρπούς, οι θάμνοι παρέμεναν φουντωτοί και τα λουλούδια, όταν ερχόταν η Άνοιξη σκόρπιζαν το άρωμά τους τριγύρω.  Κανένα αγριόχορτο δεν  ρούφαγε τους χυμούς των φυτών της. 

Στο διπλανό κρεβάτι κοιμόταν ακόμη η Ειρήνη, η μικρότερη αδελφή της.  Την κοίταξε...Παρότι ο ήλιος μπήκε φουριόζος και ορμητικός στην κρεβατοκάμαρά τους, εκείνη ούτε που σάλεψε από τη θέση της.

 Γύρισε τη ματιά της στα φυτά της και στον ήλιο που τα χάιδευε τρυφερά!  ''Πυκνοφυτεμένο τον θέλω '', της  είχε πει ο πατέρας της, όταν της έδωσε την άδεια, να ασχοληθεί με τον κήπο!

Δέντρα καρποφόρα  άπλωναν τα κλαδιά τους προστατεύοντας τους  θάμνους με λογιών λογιών βότανα  που φύτρωναν ανάμεσα τους. Στην άκρη και γύρω γύρω, υπήρχαν  παρτέρια με λουλούδια για κάθε εποχή, που   ράντιζαν με τα χρώματά τους και το άρωμά τους τον αγέρα.  Πίσω πίσω ήταν το μποστάνι τους, που καλλιεργούσε λαχανικά εποχιακά. Και ανάμεσα στενοί διάδρομοι να μπορεί να περιποιείται κάθε της φυτό.

Πίσω από τον δικό τους κήπο ξεκινούσε ο κήπος του θείου της που τα σπίτια τους ήταν το ένα πίσω από το άλλο.  Ένα μικρό δρομάκι χώριζε το σπίτι του θείου με το τρίτο σπίτι στη σειρά. Το ίδιο και από το πλάι. Το ένα σπίτι δίπλα στο άλλο, με δρομάκια που ξεφύτρωναν ανάμεσά τους   στενά και χωμάτινα.

Ήταν όλη η πόλη τόσο σφιχτά δομημένη, που έλεγες ότι τα σπίτια ασφυκτιούν τις καλοκαιρινές ημέρες. Αλλά το χειμώνα ζέσταινε το ένα το άλλο, σαν να ήταν αγκαλιασμένα για να προφυλαχτούν από τους εχθρικούς  ανέμους. Κι αυτούς τους δύσκολους καιρούς, αυτή η αγκαλιά ήταν σωτήρια.

Τόση άπλα είχε το Πυργί, το νησί τους, γιατί άραγε, τα σπίτια χτίστηκαν τόσο κοντά το ένα στο άλλο; Αυτή η απορία είχε ριζώσει μέσα της. Δεν της άρεσε που, τραβώντας την κουρτίνα, έβλεπε τι γινόταν στο διπλανό σπίτι.  Σίγουρα έβλεπαν και οι γείτονες, τι γινόταν στο δικό της. Δεν έδειχνε όμορφη η πόλη της έτσι. 

 Ο παππούς της,  είχε καταδεχθεί να της λύσει την απορία. Ενώ ο πατέρας της έμενε βουβός σε ό,τι τον ρωτούσε, εκείνος της εξήγησε για τις παλιότερες εποχές, τότε που οι Τούρκοι έμπαιναν, όποτε ήθελαν,  στα σπίτια των Χριστιανών και έπαιρναν  τα παιδιά. Τα αγόρια για το στρατό τους και  τα κορίτσια για τα χαρέμια τους.  

''Και το χτίσιμο τι ρόλο έπαιζε;''

''Λες να ένοιαζε τους γονείς μας ή τους παππούδες μας αν τα σπίτια θα ήταν κοντά το ένα με το άλλο και θα ασχήμαινε ο τόπος; Κόρη μου, τα παιδιά τα φυγάδευαν μέσα από τους κήπους, από σπίτι σε σπίτι, κρύβονταν στους θάμνους, γι αυτό οι κήποι ήταν πυκνοφυτεμένοι και από θάμνο σε θάμνο έφταναν στο δάσος, πίσω εκεί που φτάνει το μάτι σου. Και ο στρατός των Τούρκων αναγκαζόταν  να πηγαίνει ένας ένας στα στενά της πόλης. Έτσι γλίτωσαν πολλά παιδιά, έτσι γλίτωσα κι εγώ τότε''.

''Πω πω πόσο άσχημα ήταν  στα χρόνια σας. Εμείς καλά περνάμε με τους Τούρκους σήμερα, έτσι δεν είναι;'' τόλμησε να πει.

Και τότε ο πατέρας της, πετάχτηκε έξαλλος και έδωσε με το χέρι μια δυνατή  γροθιά πάνω στο τραπέζι φωνάζοντας ''καλύτερα περνάμε;  Πώς ξεστόμισες κάτι τέτοιο; Υπόδουλοι είμαστε, βάλτο στο μυαλό σου. Και όσο καθόμαστε ήσυχοι, δεν μας ενοχλούν. Ως πότε όμως...'' είπε περισσότερο στον εαυτό του, παρά στην οικογένειά του που είχε απομείνει σιωπηλή.

Μα μικρό κορίτσι ήταν τότε... ίσα στα 10 της χρόνια. Είχε τρομάξει με την αντίδραση του πατέρα της. Το έβαλε όμως στο μυαλό της και ποτέ δεν ξέχασε την κουβέντα του .

Τι το θελε και το θυμήθηκε;  Για να χαλάσει η διάθεσή της ; Ο ήλιος την καλούσε να βγει, να παίξει με τα μαλλιά της, να της ζεστάνει το πρόσωπο, να φεγγοβολήσει το βλέμμα της...

Η πρόσοψη του δίπατου σπιτιού της,  έβλεπε στο λιμάνι του νησιού. Ένα λιμάνι που είχε πάντα κίνηση, από  τους συντοπίτες της, αλλά και από τους Οθωμανούς,  που έλεγχαν τα εμπορεύματα που έρχονταν. Αρκετά   καΐκια, μεγάλα και μικρά, ήταν δεμένα εκεί, μα και  ψαρόβαρκες  χιλιοκαλαφατισμένες, άλλες να λιάζονται  στην προκυμαία και άλλες να λικνίζονται στην αγκαλιά της θάλασσας.

Άμαξες με άλογα περνούσαν το δρόμο και μαγαζιά ή υπαίθριες αγορές ξεκινούσαν μετά το λιμάνι, να προσφέρουν την πραμάτεια τους. Ψηλά στο  λόφο δέσποζε το φρούριο, κειμήλιο μιας άλλης εποχής, που τώρα η φρουρά των Τούρκων είχε κάνει σπιτικό και στρατώνα της.

Ο αξιωματούχος της φρουράς παρακολουθούσε τους κατοίκους και ανέφερε ό,τι παράξενο έβλεπε στον Μπέη, που το νησί, μαζί με άλλα τρία, ήταν στην δικαιοδοσία του.

Από το παραθύρι της σάλας έβλεπε τα πλοία του πατέρα της όταν έπιαναν λιμάνι και έφερναν προϊόντα από την υπόλοιπη Ελλάδα, αλλά και από τις Ευρωπαϊκές χώρες. Ντύθηκε και κατέβηκε να κοιτάξει από το παράθυρο το λιμάνι. 

Σήμερα, η θάλασσα  δεχόταν με νάζι τη ζεστασιά του ήλιου. Καθρέφτιζε  το φως  του και έπαιζε μαζί του . Κι αυτή στα κέφια της ήταν. Γαλήνια να νανουρίζει τα καΐκια που ήταν δεμένα στο λιμάνι.

Στο πρώτο τους πλοίο, φέτος, ταξίδευε και ο αδελφός της ο πρωτότοκος. Εικοσάχρονος ο Μανώλης πήγε κοντά στον καπετάν Αργύρη, για να μάθει τη δουλειά. '' 'Η ο γιος σου ή εσύ'' ήταν η εντολή του Μπέη στον πατέρα της. Έτσι έφυγε ο Μανώλης, μόνος με το πλοίο.

Ανησυχούσε η Αντιγόνη τώρα το χειμώνα. Η θάλασσα αγρίευε πολλές φορές και τα κύματα χτυπούσαν με μανία την προβλήτα, λες και πάλευαν μαζί της. Τότε η καρδιά της χτυπούσε δυνατά και αναρωτιόταν αν είναι ασφαλής ο αδελφός της. 

Τα αγαπούσε τα αδέλφια της. Ο Μανώλης ήταν ο μεγαλύτερος, σοβαρός και μυαλωμένος σαν τον πατέρα τους,  ο Αλέξανδρος ήταν ο δεύτερος, λεβέντης σωστός  και τρυφερός μ' εκείνη και την Ειρήνη. Η Αντιγόνη ήταν η τρίτη στη σειρά. Δυο χρόνια είχαν διαφορά ο ένας με τον άλλο. Η τελευταία αδελφή της, η Ειρήνη, ήταν η αδυναμία του πατέρα της.  Εκείνη ήταν τρία χρόνια μικρότερή της.

Στην Αντιγόνη, ο καπετάν Νικολός δεν έδειχνε τα  συναισθήματά του, ούτε υπήρξε τρυφερός  πατέρας, τα τελευταία χρόνια. Ήταν πάντα αυστηρός μαζί της, παρότι και νοικοκυρά ήταν και χρυσοχέρα με ό,τι καταπιανόταν και γράμματα έμαθε γρήγορα. Όσο για την εμφάνιση, ήταν ίδια η συγχωρεμένη η μητέρα της. Πανέμορφη, ψηλή και γεροδεμένη. Ακόμη και ο τρόπος που έπιανε τα μαλλιά της, στριφογυρνώντας το τσουλούφι όταν ήταν σε αμηχανία,  ήταν ίδιος με της μητέρας της.

Πολλές φορές έπιανε το βλέμμα του πατέρα της να την παρατηρεί σκυθρωπός ή να παίρνει το βλέμμα του από πάνω της μιλώντας απότομα. Του θύμιζε άραγε, τη μητέρα της που χάθηκε τόσο νέα; συλλογιζόταν η Αντιγόνη.

Η Μαριγώ φάνηκε στην πόρτα της σάλας.'' Αντιγόνη μου, το πρωινό είναι έτοιμο, κόπιασε  στην τραπεζαρία να φας'' της είπε αποκόβοντάς την από τις σκέψεις της.  Εκείνη έτρεξε  κοντά της και της ζήτησε με χάρη, να την αφήσει να πάει στην πηγή να φέρει  σήμερα, εκείνη νερό με τη στάμνα. ''Να βγω λίγο στον ήλιο Μαριγώ μου'' είπε χαδιάρικα.

Η γιαγιά της την άκουσε. Η γιαγιά Αντιγόνη μαζί με τον παππού τον Εμμανουήλ μένανε μαζί τους, μια και ο πατέρας της ήταν ο πρωτότοκός τους. 

''Κόρη μου να πας για νερό, με σύνεση και σοβαρότητα. Αλλά μάζεψε την κοτσίδα σου που την έχεις λυτή. Και βάλτη μέσα από το μαντήλι σου, εντάξει; Φάε πρώτα και μετά πηγαίνεις''.

Στη βρύση του νησιού της, λίγο πιο κάτω από την πλατεία, μαζεύονταν οι κοπελιές να γεμίσουν πόσιμο  νερό τα σταμνιά τους. Σιγομουρμούριζαν, άλλοτε μιλώντας σοβαρά τα νέα της περιοχής και άλλοτε κάνοντας αστεία η μια με την άλλη. Η αλήθεια είναι ότι ξεχνιόταν με την κουβέντα και γυρνούσε πίσω, έχοντας τη στάμνα στον ώμο της με την ψυχή στο στόμα. Θα την μαλώσουν άραγε; Κάθε φορά το ίδιο και κάθε φορά έλεγε ότι θα είναι η τελευταία που άργησε να ολοκληρώσει τη δουλειά της, μα κάθε φορά το ξεχνούσε με τη συζήτηση με  τις συνομίληκές της, αλλά και με τις μαμάδες που έπαιρναν νερό κουτσομπολεύοντας.

Βλέπεις, ήταν η μόνη στιγμή της ημέρας που άφηναν τα κορίτσια να βγουν έξω. Κλεισμένες όλες στα σπίτια τους. Με το άσπρο τους δέρμα να διψάει ένα χάδι του ήλιου. Μόνο οι άντρες  με τους γιους τους, κυκλοφορούσαν ελεύθερα... οι γυναίκες μόνο για τις δουλειές έβγαιναν. Όσες είχαν χωράφια να σπείρουν, όσες είχαν ζωντανά να ταΐσουν, ή όταν θα έπλεναν στην πηγή τα ρούχα τους και θα τα άπλωναν να στεγνώσουν. Μια μικρή λίμνη σχημάτιζε η πηγή τους και εκεί χτυπούσαν τα ρούχα να καθαρίσουν, εναλλάξ βέβαια όλες οι νησιώτισσες που ζούσαν στο λιμάνι, για να μην μαζεύονται πολλές. Το νερό της πηγής έτρεχε στη θάλασσα. Τα κορίτσια όμως, φρόντιζαν να μένουν στο σπίτι τις περισσότερες ώρες. 

Στην πλατεία ακριβώς, από εκεί που περνούσε για να πάει σπίτι της, δέκα βήματα μακριά, ήταν το αρχοντικό του Μπέη της περιοχής. Ο Μουσταφά πασάς, με τις δυο γυναίκες του και τα πέντε παιδιά του, ζούσε σε ένα δίπατο μεγάλο αρχοντικό. Στον πάνω όροφο ήταν η δεύτερη γυναίκα του με τις δυο του κόρες, ενώ  στον κάτω όροφο έμενε εκείνος με την πρώτη σύζυγο που είχε και τα πρωτεία και τους τρεις γιους τους.

Κοντά στην ηλικία του πατέρα της ήταν ο Μπέης και έκαναν παρέα συχνά.

Βλέπεις, ο πατέρας της ήταν καπετάνιος του νησιού, προεστός δηλαδή, που οι ίδιοι οι νησιώτες τον ψήφισαν για να διοικεί τους Χριστιανούς, να δικάζει πταίσματα, μα και να λύνει τις διαφωνίες των κατοίκων. Μάζευε όμως και τους φόρους που οι Τούρκοι είχαν ορίσει. Έπρεπε να πληρώνει εξαρχής το φόρο κάθε χρόνο  στους Τούρκους και μετά να   μαζεύει τα χρήματα  από τους συντοπίτες του. Όλοι ήξεραν όμως, ότι από τους φτωχούς ο καπετάν Νικολός δεν έπαιρνε γρόσι. Τα έβαζε από την τσέπη του. Τα τρία πλοία του, του άφηναν καλά κέρδη από το εμπόριο.

Η αλήθεια είναι, οτι ο καπετάν Νικολός δεν ήθελε να γίνει προεστός. Μα τον έπεισε ο πατέρας του. Είχαν κλειστεί στο γραφείο του την ημέρα που του έκαναν την πρόταση και μιλούσαν για ώρα. Κανείς δεν άκουσε το λόγο που έκανε τον καπετάνιο να δεχθεί το προεστιλίκι. Κάθε χρόνο εκείνον ψήφιζαν. Φέτος ήταν η τέταρτη χρονιά που ο καπετάν Νικολός διαφέντευε το νησί. 

Όλοι το έλεγαν,  ήταν δίκαιος και σωστός. Στο γραφείο του έλυνε τις υποθέσεις των νησιωτών και ερχόταν σε επαφή με το Μπέη για όσα αφορούσαν την Οθωμανική αυτοκρατορία. Πλήθος ανθρώπων έρχονταν όλη μέρα  να τον δουν, να του εκφράσουν τα παράπονά τους ή τα προβλήματά τους, αλλά και να τον συμβουλευτούν για τις διαφορές τους με τους Τούρκους ακόμη και για οικογενειακά θέματα.

Στο σπίτι όταν γύρισε η Αντιγόνη, είδε τη γιαγιά της και την Μαριγώ στην κουζίνα να μαγειρεύουν. '' Τι φτιάχνετε;'' τους ρώτησε.

''Αύριο έχεις γενέθλια κυρά μου'' απάντησε η Μαριγώ ''να μην φτιάξουμε ένα γλυκό για τα 16 χρόνια που κλείνεις;'' της είπε χαμογελώντας.

''Πάω στα 17 πω πω  '' έκανε η Αντιγόνη

''Σωστή γυναίκα κόρη μου '' της είπε η γιαγιά ''στην ηλικία των 17 χρόνων γενόμουν νύφη

''Α εγώ δεν θέλω να παντρευτώ γιαγιά'' 

''Νωρίς είναι ακόμη Αντιγόνη μου, δεν είναι βιάση κυρά μου''...

Την άλλη μέρα ο καιρός, είχε γίνει ξανά χειμωνιάτικος. Κουράστηκε ο ήλιος να μας ζεσταίνει σκέφτηκε η Αντιγόνη. Τώρα παίζει με τα σύννεφα. Και μαζεύουν βροχή νομίζω, σκέφτηκε μελαγχολικά. Σήμερα βρήκε να ξαναχειμωνιάσει; μονολόγησε παραπονιάρικα.

Η αλήθεια είναι ότι κόντευαν Χριστούγεννα και στο νησί, αν και ήταν ήπιος ο χειμώνας, δεν έπαυε να κάνει κρύο, να υπάρχουν μέρες που οι άνεμοι λυσσομανούσαν, που η βροχή πλημμύριζε τον τόπο και οι χωρικοί έκλαιγαν για τις σοδιές τους.

Μα ο κακός καιρός, ταξίδευε το νου της στον Μανώλη της που θαλασσόδερνε, ποιος ξέρει με πόσα μέτρα κύματα. Λες και όταν έχουμε καλό καιρό δεν μπορεί στις θάλασσες του Μανώλη να έχει τρικυμία, σκεφτόταν. Μα η διάθεσή της ήταν θετική με τον ήλιο μπροστάρη.

Στα γενέθλιά της ήθελε λιακάδα. Να μπορούσε να βγει μια βόλτα με τη γιαγιά και τη Μαριγώ  ως την πλατεία, να περπατήσει τα δρομάκια της πόλης της, να αγναντέψει τη θάλασσα που αγαπούσε, να τους προσκαλέσει ο Μουσταφά πασάς στο αρχοντικό του και να τους κεράσουν τα τόσο λαχταριστά γλυκά τους.

Περνούσε καλά με την οικογένεια του Μπέη, που ηταν χαμογελαστός πάντα. Εκείνος μιλούσε με τους ενήλικες και εκείνη με τα παιδιά του, που ήταν κοντά στην ηλικία της.

Περνούσε καλά, ναι,  μα δεν τολμούσε να το ομολογήσει. Αν στα 10 της χρόνια ο πατέρας της έδωσε γροθιά στο τραπέζι, ποιος ξέρει τι θα έκανε στα 16 της, αν έλεγε κάτι τέτοιο!  Γιατί το καταλάβαινε, ο πατέρας της μισούσε τους Τούρκους...

Εκείνη τους μισούσε; Δεν ήξερε να πει. Όταν έβλεπε τους στρατιώτες να κατεβαίνουν από το φρούριο του νησιού, ψηλά στο λόφο, σκιαζόταν είναι η αλήθεια. Αλλά, να... ήταν φίλη με τα παιδιά του Μπέη. Κακό  είναι;

 

Η συνέχεια μετά ολίγων ημερών