Όταν ο νους ξεστρατίζει...

 

Μια βόλτα στο Λαύριο. 

Όμορφη βόλτα, μοναδική. Είσαι κοντά στη θάλασσα, στη φύση, σε έναν τόπο που δεν σ'αφήνει όμως, να χαλαρώσεις τελείως.

Που σκέφτεσαι κάθε φορά την ιστορία τόσων και τόσων ανθρώπων που έλιωσαν  σκάβοντας λαγούμια, βγάζοντας μετάλλευμα, αναπνέοντας δηλητήρια.

Πίνεις τον καφέ σου και αγναντεύεις πέρα μακριά, μα το άγαλμα της Μάνας που ακίνητη θωρεί τη Μακρόνησο σου γεννά σκέψεις.

Σκέψεις που τρέχουν γοργά προς τα πίσω και γεννούν εικόνες που δεν είδες ποτέ μα σίγουρα υπήρξαν. 

Πόσες μέρες οι μανάδες, οι σύζυγοι, οι αδελφές των εξόριστων έμεναν ακίνητες να θωρούν απέναντι;  Τι να σκέφτονταν άραγε; Αν θα ξαναδούν τους αγαπημένους τους...Αν εκείνοι πονούν και υποφέρουν στο κολαστήριο των ψυχών... Αν πεινούν... Αν κρυώνουν...Αν ζουν ακόμη... 

Πιο πέρα ο πύργος του ρολογιού! Στέκει ακόμη σε πείσμα του χρόνου που κυλά. Θυμίζει κι αυτό το ρόλο που έπαιξε εκείνες τις εποχές που το Λαύριο έσφυζε από ζωή αρρωστημένη μεν, αλλά ζωή που κυλούσε  στα λαγούμια με το μετάλλευμα. Το ρολόι που  έδειχνε την ώρα προσέλευσης των μεταλλωρύχων.

Από τα αρχαία χρόνια εκμεταλλεύονταν τα ορυκτά του Λαυρίου.

Σκέψου, τότε χωρίς τα μέσα που είχαν αργότερα, με καλέμια και σφυριά, έσκαβαν στοές, σερνόμενοι ή ύπτια, άνοιγαν μικρά ανοίγματα για να βγαίνει το μετάλλευμα.Αλλά και φρεάτια,  πολλά μέτρα βάθους. Γιγάντια δουλειά για τους δούλους που ήταν υποχρεωμένοι να εργάζονται εκεί. 

Όσο και αν προσπαθώ πάντα, να μην κρίνω παλαιότερες εποχές και επικρατούσες αντιλήψεις με τις σημερινές αξίες και πιστεύω μας, δεν παύω να σκέφτομαι αυτούς τους ανθρώπους που ο Όμηρος τους έλεγε ''ανδράποδα'' δηλ με πόδια ανθρώπου, πώς ήταν η ζωή τους. Μια ζωή που ανήκε στον αφέντη τους, δεν είχαν όνομα μα ο κύριός τους τους έδινε. Δεν μπορούσαν να παντρευτούν χωρίς τη συγκατάθεση του κυρίου τους. Και αν έπαιρναν την άδεια, τα παιδιά τους ανήκαν στον αφέντη.

Αυτοί οι δούλοι εργάζονταν στα ορυχεία. Μαζί με τους αιχμαλώτους πολέμου. Τους νοίκιαζαν από τους αφέντες τους. Και εργάζονταν όλη την ημέρα.

Έτσι με αυτά τα κέρδη ο Περικλής έφτιαξε τα Μνημεία του Χρυσού Αιώνα.

Μα τα χρόνια πέρασαν. 

Και ήλθε ξανά η εποχή που το Λαύριο θα αποκτούσε τη σημαντικότερη βιομηχανία της Ελλάδας και τη σημαντικότερη μόλυνση της περιοχής.

Και οι σύγχρονοι δούλοι εργάζονταν και 12 ώρες την ημέρα ή ως αργά το βράδυ και τις Κυριακές. Κάτω από άθλιες συνθήκες. 

Δεν είμαι εναντίον της βιομηχανικής ανάπτυξης μιας χώρας αλλά είμαι εναντίον του αλόγιστου κέρδους χωρίς μέριμνα για τον εργάτη, για το περιβάλλον.

Ούτε σύνταξη, ούτε άδειες, ούτε αποζημιώσεις σε εκείνους που αρρώσταιναν από μολυβδίαση και πέθαιναν σε μια πόλη που ανήκε στις εταιρείες εκμετάλλευσης των μεταλλείων. Για να μην πούμε για τα εργατικά ατυχήματα των ορυχείων!

Και τότε άρχισαν οι αγώνες του εργατικού κινήματος που δημιουργήθηκε και πολλοί βάφτηκαν στο αίμα. Μα κατόρθωσαν να κερδίσουν καλύτερες συνθήκες δουλειάς, σύνταξη και ασφάλιση.

Κάθε φορά που επισκέπτομαι το Λαύριο, κάθε φορά, ο νους ξεστρατίζει στην ιστορία τόσων ψυχών. 

Σήμερα είναι Τεχνολογικό Πολιτιστικό Πάρκο αυτό που  κάποτε  έπαιρνε ζωές.Όχι μόνον των εργατών αλλά και τον απογόνων τους από τη μόλυνση της περιοχής.