....η καρδιά μου είναι η Γραμματική και το Συντακτικό μου''!!!!!!!!!!!!

Νικόλαος Γύζης, Ιστορία (1892). Λάδι σε καμβά, 89 εκ. διάμετρος. Ιδιωτική συλλογή. 

''Είμαι καλά όταν εργάζομαι........Η εργασία είναι η ζωή μου........Εις τον κόσμον εγνώρισα πλουσίους και πτωχούς.Όσον λυπούμαι τους πρώτους, όταν δεν ξεύρουν πώς να περάσουν τον καιρόν τους σκοτώνοντας αυτόν εις μάταιας διασκεδάσεις, πόσον μακαρίζω τους δεύτερους και μάλιστα, όταν μετά τον τρομερόν κόπον τους, τους ακούω να προφέρουν το ''δόξα σοι ο Θεός'' και να τραγουδούν''!!!!!!!!!!
Αυτό είναι απόσμασμα από τις επιστολές του Νικόλαου Γύζη, του μεγάλου καλλιτέχνη, όπως τις παρουσίασε η ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ τις 12/1/2013.
Επιστολές που έχουν εκδοθεί μόνο μια φορά, και που δείχνουν ότι ο σπουδαίος αυτός καλλιτέχνης ήταν και σπουδαίος άνθρωπος.
Διαχρονικά και επίκαιρα είναι πολλά από τα γραφόμενά του. Οι σκέψεις του απλές, ατόφιες, δείχνουν τη σοφία του και τη σεμνότητά του συγχρόνως.
Ο Γύζης ήταν γιος φτωχού ξυλουργού από την Τήνο. Σπούδασε με υποτροφία στην Ακαδημία Καλών Τεχνών του Μονάχου. Σ'αυτήν την Ακαδημία θα εκλεγεί  το 1882 βοηθός καθηγητή και το 1888 τακτικός καθηγητής. Ασχολήθηκε με όλα τα είδη ζωγραφικής και απέσπασε πολλές διακρίσεις. 
''Την Ελλάδα δεν ημπορώ να την ζωγραφίσω τόσον ωραίαν ως την αισθάνομαι'', δήλωνε και είχε όνειρο να επιστρέψει κάποια στιγμή στην χώρα μας, στο νησί που τον γέννησε!

Νικόλαος Γύζης, Τα αρραβωνιάσματα (1875). Λάδι σε καμβά, 104 εκ x 156 εκ. Εθνική Πινακοθήκη της Ελλάδας - Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου.

''Επεθύμησα να καθήσω εις τις δροσοκάμαρες του χωριού μου............Τρέχει ο κόσμος σήμερον, τρέχει να υπερβή τον πλησίον του και τρέχων γηράσκει και μόλις παρά το χείλος του τάφου στέκει να ιδή, ότι ήλθεν η ώρα του,ότι είναι γέρων ή ότι κατέστρεψε το άθλιον του σώμα τρέχων. Είναι ήδη αργά! Παρήλθεν ο βίος χωρίς να αισθανθεί ότι έζησεν''!!!!!!!!!
Αλλά και για την πατρίδα μας είχε έγνοια πάντοτε.......Έγραψε για τις προστάτιδες δυνάμεις σε μια του επιστολή ''Αλλάζουν οι καιροί και μας τα καταφέρνουν, αφού μας γυμνώσουν πρώτον, αφού μας εξαντλούν υλικώς, μας πωλούν το όπλον και έπειτα έρχονται και μας δένουν τα χέρια.............Μας πήραν στο λαιμό τους οι Προστάτιδες δυνάμεις. Είθε όμως τούτο να μας χρησιμεύσει ως διδασκαλία, και εις το μέλλον να μας γίνη ωφέλιμον μάθημα'' (Μάϊος 1886)!!!!!!!!!
''...............να μας γίνη ωφέλιμον μάθημα''!!!!!!!!!!!!!!!!Έμεινε μόνον η ευχή............

Γύζης - Τα ορφανά

Ο Νικόλαος Γύζης ήταν λάτρης του Μπετόβεν (''ο άγιος των αγίων'', '' με τη μουσική του εδημιουργήθησαν τα περισσότερα αυτά σχέδια''), αλλά και του Σολωμού (''ο δαιμόνιος ποιητής με ενέπνευσε Δόξαν αρχαίαν, αυστηράν και σοβαράν..............Δεν ζωγραφίζονται οι λέξεις αλλά το πνεύμα αυτών'')
Με αφορμή τον Ελληνοτουρκικό πόλεμο, ο Ν. Γύζης σε επιστολή του έγραψε ''Είμαι πολύ ανήσυχος με την κατάσταση στην Ελλάδα. Τι αξιολύπητον, ότι ένας λαός τόσον προικισμένος πρέπει να υποφέρει υπό τον ζυγόν βαρβάρων λαών. Η Διπλωματία θεωρεί την ωραίαν αυτήν χώραν απλώς ως αντικείμενον αμοιβαίας ζηλοτυπίας..............Βλέπω αυτό το αίσχος της πολιτισμένης  Ευρώπης''(Μάρτιος 1897)
Και να φανταστεί κανείς ότι έγραφε για τις γνώσεις του '' Δεν επρόφτασα δυστυχώς να μάθω γράμματα.Ό,τι γράφω μου το υπαγορεύει η καρδιά μου, αυτή είναι η Γραμματική και το Συντακτικόν μου''!!!!!!!!!
Ο Γύζης πέθανε στο Μόναχο χωρίς να κατορθώσει να έλθει μόνιμα στην Ελλάδα που τόσο επιθυμούσε. 

Κορίτσι που παίζει

Η έκθεση 'Νικόλαος Γύζης: ο μεγάλος ζωγράφος'' περιλαμβάνει ελαιογραφίες, ελαιογραφικά σχέδια,γλυπτά, αφίσες, ''ζελατίνες'' και όπως πάντα  τα έργα του ''γεμίζουν'' τον επισκέπτη με χαρά, νοσταλγία, μελαγχολία αλλά και ευφορία και φυσικά μεγάλο θαυμασμό!