Τα συσσίτια του σήμερα και του χθες!

πηγή

Πλησιάζουν οι γιορτές και τα συσσίτια αλληλεγγύης είναι απαραίτητο να είναι ενεργά περισσότερο από ποτέ! Όχι πως φαγητό χρειάζεται κάποιος μόνον τις γιορτές, αλλά αυτές τις ημέρες η θλίψη της ζωής γίνεται εντονότερη.
Σήμερα, όταν λέμε συσσίτια εννοούμε την ποσότητα τροφής που μοιράζεται σε όσους αδυνατούν να την εξασφαλίσουν και είναι πολλοί οι νεόπτωχοι στην Ελλάδα της κρίσης. Περισσότεροι οι Έλληνες από τους αλλοδαπούς είναι στα συσσίτια. Πρόσφατα διάβασα και για τρεις υπάλληλους του ΠΑΣΟΚ, που είναι απλήρωτοι εδώ και μήνες και που εξασφαλίζουν την τροφή τους από τα συσσίτια.
Στη σύγχρονη εποχή στα συσσίτια παρευρίσκονται όσοι ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας...
Στα αρχαία χρόνια όμως, τα συσσίτια ήταν τρόπος ζωής των προγόνων μας. Ειδικά στην αρχαία Σπάρτη επιβάλλονταν μετά από απόφαση του Λυκούργου που πίστευε ότι οι πολίτες έπρεπε να είναι δυνατοί. Τη δύναμη τη γεννάει η υγεία  και την υγεία η σκληραγωγία.  Γι αυτό, απαγόρευσε τα πλούσια συμπόσια με τα πολλά φαγητά, τα γλυκά και τα μεθυστικά ποτά. 
Η καλή και εύκολη ζωή, κάνει μαλθακό τον άνθρωπο και τον εκφυλίζει. Έτσι με αυτήν την πεποίθηση, επέβαλλε με νόμο ''τα φιδίτια'', δηλ κοινά συσσίτια, για όλους τους πολίτες ακόμη και τους βασιλείς. Κανείς δεν εξαιρείτο και ήταν υποχρεωτικό.
Έτσι οι Σπαρτιάτες κάθε μέρα σε ορισμένο τόπο  μαζεύονταν για να φάνε λιτά, τον γνωστό μέλανα ζωμό.
Αλίμονο σε όποιον απέφευγε να παρευρεθεί στα συσσίτια. Η περιφρόνηση, οι τιμωρίες, οι χλευασμοί από όλους ήταν η ''αμοιβή'' αυτών που απουσίαζαν. 
Στρώνονταν τραπέζια σε συγκεκριμένους τόπους και έτρωγαν μαζί 15 άτομα. Αυτή η παρέα  ονομαζόταν''συσσκηνία''.
Τα έξοδα των συσσιτίων τα έβαζαν τα άτομα που έτρωγαν σ' αυτά. Κάθε άτομο, έδινε το μήνα δυο κιλά (ένα μέδιμνο) περίπου αλεύρι κριθαρίσιο, οχτώ μπουκάλες κρασί,  τετρακόσια περίπου γραμμάρια τυρί, διακόσα γραμμάρια σύκα και λίγα χρήματα για μερικά άλλα προσφάγια.
Καμιά απουσία δεν δικαιολογείτο ακόμη και του βασιλιά, όπως είπαμε, εκτός αν κάποιος ήταν στο κυνήγι ή έκανε θυσία. Ακόμη και αν κάποιος έτρωγε κρυφά, το καταλάβαιναν και οι επιπτώσεις ήταν ίδιες σαν να ήταν απών.
Κάποτε λέγεται, ο Άγις ο βασιλιάς της Σπάρτης, γύρισε κουρασμένος στη Σπάρτη από την Αθήνα  και μάλιστα αφού είχε νικήσει τους Αθηναίους. Θέλησε λοιπόν να μείνει στο σπίτι του με τη γυναίκα του να φάει εκεί. Έτσι, έστειλε έναν είλωτα να πάει να του φέρει την μερίδα που δικαιούνταν. Οι πολέμαρχοι όμως που ήταν εκεί, αρνήθηκαν να του στείλουν τη μερίδα του και του παρήγγειλαν ότι αν πεινάει να πάει εκεί να φάει. Ο Άγις θύμωσε και δεν έκανε τη θυσία του την επόμενη ημέρα, έτσι του επιβλήθηκε πρόστιμο από τους εφόρους.
Αυτό το μείγμα από αίμα, ξύδι και αλάτι που έβραζαν μέσα του το κρέας και που το έδιναν στα παιδιά ενώ οι μεγάλοι έτρωγαν το ζωμό, ήταν ο περίφημος μέλανας ζωμός. Μάλιστα λέγεται, πως κάποιος βασιλιάς από τον Πόντο, άκουσε γι αυτό το φαγητό και θέλησε να το γευτεί.Έτσι, πλήρωσε πανάκριβα ένα μάγειρα από τη Λακωνία για να του το μαγειρέψει. Μόλις όμως το δοκίμασε, αισθάνθηκε αηδία και θύμωσε πολύ. Ο μάγειρας ήρεμα, του απάντησε: ''Βασιλιά μου, το φαγητό αυτό πρέπει να το τρώγει μόνο όποιος λούζεται στον Ευρώτα''!
Και σε άλλες περιοχές έχουμε μαρτυρίες για την ύπαρξη συσσιτίων. 
Πχ στην Κρήτη, οι πολίτες έτρωγαν καθημερινά σε ομάδες και πρόσφεραν το 1/10 της σοδειάς τους για το σκοπό αυτό. Όσοι ήταν φτωχοί και δεν μπορούσαν να προσφέρουν, η πόλη φρόντιζε με επιχορηγήσεις να τους καλύπτει τα έξοδα. Έτσι πλούσιοι και φτωχοί έτρωγαν στο ίδιο τραπέζι το ίδιο φαγητό. Πλάι στα τραπέζια των πολιτών,υπήρχαν και τραπέζια για περαστικούς ξένους.
Τα συσσίτια των Κρητικών τα ονόμαζαν ''ανδρεία''. 
Όμως, μόνον στην Κρήτη μπορούσαν οι φτωχοί να παίρνουν μέρος στα συσσίτια. Στην Σπάρτη, αν κάποιος δεν μπορούσε να συμβάλλει στα έξοδα των συσσιτίων αποκλειόταν από αυτά και έχανε και την ιδιότητα του πολίτη.
Σήμερα, που τα πράγματα και οι συνήθειες  έχουν αλλάξει τόσο πολύ, η ανάγκη της ύπαρξης συσσιτίων στους άπορους, θα πρεπε να είναι λιγότερο απαραίτητη. Αντίθετα, οι ανάγκες αυξάνονται, ενώ μια άλλη μερίδα πολιτών γεμίζει με αποφάγια τα σκουπίδια! 
Αν το κράτος προνοεί για τους φτωχούς, τότε, όπως στην αρχαία Κρήτη, δεν μένουν στο περιθώριο, αλλιώς............ κινδυνεύουν να πάψουν να θεωρούνται  πολίτες του κράτους τους, με ό,τι αυτό συνεπάγεται!