Η μουσική σώζει...............

Είπαν:

''Μουσική είναι η κίνηση του ήχου να φτάσει την ψυχή και να της δείξει την αρετή''

"Η Μουσική είναι ένα ηθικό δίκαιο. Δίνει ψυχή στο σύμπαν, φτερά στο νου, πτήση στη φαντασία, και γοητεία και ευθυμία στη ζωή και τα πάντα"

''Μουσική είναι η ηδονή που αισθάνεται η ανθρώπινη ψυχή όταν μετράει, χωρίς να έχει συναίσθηση ότι μετράει''.

''Η αλήθεια της μουσικής βρίσκεται στη δόνηση εκείνη που παραμένει στο αυτί, όταν ο τραγουδιστής έχει τελειώσει το τραγούδι κα ο οργανοπαίχτης δεν αγγίζει πια τις χορδές''

''Χωρίς μουσική, η ζωή θα ήταν ένα λάθος''.

Αυτά και άλλα πολλά έχουν υπόψιν τους οι προπτυχιακoί φοιτητές του τμήματος Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών και κατορθώνουν να  πετυχαίνουν κάτι πιο πολύπλοκο: προσεγγίζουν ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες μέσω της μουσικής.
Γιατί η μουσική εξημερώνει τα ήθη....δίνει διέξοδο....κατευνάζει ευαίσθητες ψυχές.....βοηθά τη δημιουργικότητα και την κοινωνικοποίηση...
Το  προγράμμα του πανεπιστημίου Αθηνών, που έχει ηλικία μόλις 3 χρόνων στη χώρα μας-- ενώ ανάλογα προγράμματα ακολουθούνται  από τα μουσικά τμήματα στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης-- έχει ως ιδέα ότι η μουσική είναι ικανή να ενώσει μια ομάδα και – συχνά – να λειτουργήσει θεραπευτικά.
Οι κοινωνικές ευαίσθητες ομάδες είναι οι  συμμετέχοντες σε προγράμματα απεξάρτησης, παιδιά μεταναστών που συχνά είναι περιθωριοποιημένα, ομάδες ατόμων που έχουν ανάγκη να αποκαταστήσουν την ταυτότητά τους μέσα στην κοινωνία.


«Είναι μια μεγάλη δύναμη στα χέρια των φοιτητών, κάτι που συχνά δεν αντιλαμβάνονται πλήρως», λέει η κ. Χριστίνα Αναγνωστοπούλου επίκουρη καθηγήτρια στο τμήμα Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Η ίδια ήταν η πρώτη που το εισήγαγε στο ακαδημαϊκό πρόγραμμα της σχολής. «Σε όλες τις κοινωνίες του κόσμου, όπου υπάρχει ένα πρόβλημα, δημιουργείται μουσική. Υπάρχει πόλεμος; Υπάρχει πόνος; Φτιάχνονται τραγούδια», αναφέρει. Μετά από κάθε πρόγραμμα, οι φοιτητές σχηματίζουν μαζί της τη δική τους «θεραπευτική ομάδα», όπου συζητούν αναζητώντας τρόπους βελτίωσης των δραστηριοτήτων τους.


Η «Μουσική στην Κοινότητα» είναι ένας σχετικά νέος τομέας έρευνας που συνδυάζει τη θεωρία και την πράξη, χρησιμοποιώντας γνώσεις από τους τομείς της μουσικολογίας, της ψυχολογίας, της ψυχιατρικής, της κοινωνιολογίας και της παιδαγωγικής, εξηγεί η κ. Αναγνωστοπούλου. Ως πανεπιστημιακό μάθημα εμφανίστηκε στην Μ. Βρετανία τη δεκαετία του 1980. Εμπνευστής του, ο βρετανός καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, Νάιτζελ Όζμπορν.
Μια άλλη γνωστή προσέγγιση, είναι και το πρόγραμμα «Το Σύστημα» (El Sistema) του οικονομολόγου και μουσικού, Χοσέ Αντόνιο Αμπρέου στη Βενεζουέλα. Από τη δεκαετία του 1970 δημιούργησε 102 νεανικές και 55 παιδικές ορχήστρες, απομακρύνοντάς περίπου 100.000 παιδιά με μουσικό ταλέντο από τις φαβέλες, τα ναρκωτικά και την νεανική εγκληματικότητα.

Τι είναι το El Sistema;

Ο José Antonio Abreu, εθελοντής στο όραμα ενός καλύτερου κόσμου (όπως τουλάχιστον περιγράφεται στα σχετικά άρθρα), κατάφερε το σχεδόν ακατόρθωτο: να ευαισθητοποιήσει το υδροκέφαλο κράτος να χρησιμοποιήσει μέρος των κεφαλαίων που εισρέουν από την παραγωγή πετρελαίου για την χρηματοδότηση του προγράμματος ευρέως γνωστού ως «El Sistema» (Το Σύστημα).
Το πρόγραμμα τελικώς δεν χρηματοδοτήθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού αλλά από το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Ανάπτυξης με μοναδικό σκοπό την σωτηρία των παιδιών από τους κινδύνους των πολυτάραχων δρόμων της χώρας και είναι σχεδόν απίστευτη, ακόμα και για αναπτυγμένες χώρες πόσο μάλλον για τριτοκοσμικές, η συνέπεια όλων των κυβερνήσεων στην διατήρηση του προγράμματος.

Το El Sistema, καλλιεργεί την ομαδική δουλειά, την συνεργασία, την υπευθυνότητα και την κοινωνικότητα εξυπερετώντας με τον καλύτερο τρόπο το σκοπό του προγράμματος. Όπως πολλάκις αναφέρεται σε συνεντεύξεις των ανθρώπων της διοίκησης του El Sistema, ο σκοπός ποτέ δεν ήταν η αναζήτηση ταλέντων αλλά η καλλιέργεια του ταλέντου, με στόχο μια κοινωνία με πολίτες «οπλισμένους» με αυτοεκτίμηση. 

Η επιτυχία του σκοπού πιστοποιείται και από ενήλικες που είχαν την τύχη σαν παιδιά να περάσουν την πόρτα ενός núcleo με κοινό τόπο στις δηλώσεις τους την διαπίστωση ότι η μουσική δεν τους άνοιξε μόνο επαγγελματικές πόρτες αλλά κυρίως τους ορίζοντες του μυαλού τους.

 Αλλά ακόμα και οι στατιστικές της εγκληματικότητας, σε μία χώρα που κυριολεκτικά αιμορραγεί και η αστυνομία απουσιάζει, επιβεβαιώνουν το προφανές: η μουσική σώζει. 

Στις μέρες μας και στον τόπο μας που η συστηματική και σοβαρή ενασχόληση με την κλασική μουσική μεταφράζεται από πολλούς ή σαν «κουσούρι» ή σαν ταξικό χαρακτηριστικό ή –εσχάτως- ως κληρονομικό δικαίωμα, η ταραχώδης Βενεζουέλα και Το Σύστημα της έρχεται να αναπτερώσει τις ελπίδες εκείνων που οραματίζονται ένα καλύτερο κόσμο μέσω μουσικών δρόμων. Η δομή του συστήματος έχει την βάση της στις πολύ μικρές ηλικίες, με τα núclei, δηλαδή κέντρα εκπαίδευσης σπαρμένα σε όλες τις πόλεις της Βενεζουέλας, όπου γίνονται δεκτά όλα τα παιδιά από δύο χρονών, με μόνη προϋπόθεση την καθημερινή τετράωρη συμμετοχή τους στην μουσική εκπαίδευση........

Το Σύστημα ξεκίνησε το 1975 στη Βενεζουέλα...
Τότε σ’ ένα υπόγειο γκαράζ στο Καράκας ο οικονομολόγος και ερασιτέχνης μουσικός José Antonio Abreu, μερικοί δάσκαλοι εθελοντές και 11 παιδιά μαζεύονται για να φτιάξουν ορχήστρα με την πεποίθηση ότι η κλασική μουσική δεν πρέπει να είναι προσβάσιμη μόνο στην ανώτερη τάξη αλλά δικαίωμα και εφόδιο ζωής των μη προνομιούχων, επίσης. Την επόμενη μέρα τα παιδιά -αξιοσημείωτο είναι ότι δεν γνώριζαν μουσική- είναι 45 και την μεθεπόμενη 75. Αναλογιζόμενοι την κοινωνική κατάσταση στην Βενεζουέλα, όπου η συντριπτική πλειοψηφία των παιδιών μεγαλώνουν μέσα στη φτώχεια, την βία και την εγκατάλειψη, η αθρόα προσέλευσή τους είναι σαφές ότι δεν βασιζόταν στην αγάπη τους για την μουσική που δεν γνώριζαν αλλά πρωτίστως στην ενστικτώδη ανάγκη τους να ενταχθούν σε μία δημιουργική ομάδα, να είναι μέρος συνόλου που παράγει έργο!!!

Η ανάλογη προσπάθεια των μουσικών τμημάτων των πανεπιστημίων μας, απαρτίζεται σήμερα από 15-20 προπτυχιακούς φοιτητές, οι οποίοι επισκέπτονται σε μικρές ομάδες περίπου 10 κέντρα απεξάρτησης, μονάδες ψυχικής υγείας και διαπολιτισμικά κέντρα ημέρας στην Αθήνα. Εντάσσεται σε ένα ευρύτερο ευρωπαϊκό διεπιστημονικό πλαίσιο και υποστηρίζεται από μια ερευνητική ομάδα.

«Η σχέση του ελληνικού πανεπιστημίου με την κοινωνία δεν είναι τόσο δυνατή, όσο θα έπρεπε. Υπάρχει χάσμα μεταξύ των αμφιθεάτρων και της κοινωνίας έξω από αυτά», παρατηρεί η κ. Αναγνωστοπούλου.
Εξηγεί πως η Πολιτεία ξεχνά και δεν ενισχύει τον κοινωνικό ρόλο που θα μπορούσαν να παίξουν τα πανεπιστήμια μέσω παρόμοιων κοινωνικών δράσεων. «Το τμήμα Μουσικών Σπουδών προσπαθεί να γεφυρώσει αυτό το κενό. Μέσω της προσφοράς επωφελούνται και οι δύο: φοιτητές και κοινότητα», συμπληρώνει!!!

Να ποιος είναι ο πραγματικός  ρόλος των πανεπιστημίων...Όχι μόνο να καταρτίζουν εξειδικευμένους επαγγελματίες, αλλά να δημιουργούν ευαισθητοποιημένους πνευματικούς ταγούς που θα αλλάξουν με τη συνεισφορά τους την κοινωνία προς το καλύτερο.............

ΠΗΓΗ

ΠΗΓΗ