Χριστόξυλο τότε....χριστουγεννιάτικο δέντρο σήμερα!!



 Ο στολισμός του χριστουγεννιάτικου δέντρου είναι αναμφισβήτητα η ομορφότερη παράδοση, τουλάχιστον για μένα!
Δεν μπορώ να φανταστώ τις γιορτές των Χριστουγέννων χωρίς το λαμπροστολισμένο δέντρο!
Δεν είναι όμως δική μας παράδοση ο στολισμός του....
Πρωτοστολίστηκε χριστουγεννιάτικο δέντρο το 1833, στα ανάκτορα του Όθωνα.
Όμως, γενικά, ο στολισμός δέντρων είναι πολύ παλιός.
Οι πρόγονοι του Χριστουγεννιάτικου δέντρου μπορούν να αναζητηθούν στα ειδωλολατρικά έθιμα της λατρείας των δέντρων.
Οι Βίκινγκς χρησιμοποιούσαν το δέντρο στις τελετές τους ως σύμβολο αναγέννησης που σηματοδοτούσε το τέλος του χειμώνα και τον ερχομό της άνοιξης και της αναγέννησης της μητέρας Φύσης.
Στην Αγγλία, όπως και στην Γαλλία, οι Δρυίδες στόλιζαν βελανιδιές με φρούτα και κεριά προς τιμήν των Θεών τους.
Οι Αιγύπτιοι, οι Κινέζοι και οι Εβραίοι έφτιαχναν γιρλάντες και στεφάνια από αειθαλή δέντρα ως σύμβολα της αιώνιας ζωής.
Σύμφωνα με ορισμένους ερευνητές, οι χριστουγεννιάτικες παραδόσεις είναι ένα μείγμα της λατρείας του Σατούρνο και άλλων δοξασιών που αναμείχθηκαν με τις χριστιανικές. Υπάρχουν μαρτυρίες από το 336 μ.Χ ότι στις 25 Δεκεμβρίου στην Ρώμη γιορτάζονταν τα Σατουρνάλια προς τιμήν του θεού Σατούρνο και οι Ρωμαίοι στόλιζαν διάφορα δέντρα με στολίδια όπως καρύδια ή άλλα φαγώσιμα. Οι ερευνητές πιστεύουν πως τα Σατουρνάλια είναι ο πρόδρομος των Χριστουγέννων. Τον 4ο μ.Χ αιώνα καθιερώθηκε η 25η Δεκεμβρίου ως η ημέρα της γέννησης του Χριστού.


Ο Άγγλος ιερομόναχος Άγιος Βονιφάτιος ήταν αυτός που καθιέρωσε το Χριστουγεννιάτικο δέντρο ως σύμβολο τον 8ο αιώνα μ.Χ. Σύμφωνα με την παράδοση για να εξαλείψει την ιερότητα που απέδιδαν οι ειδωλολάτρες στη δρυ, έβαλε στη θέση του το έλατο σαν σύμβολο χριστιανικό και ειδικότερα σαν σύμβολο των Χριστουγέννων.


Η παράδοση θέλει το ιδρυτή του Προτεσταντισμού Μαρτίνο Λούθηρο να είναι αυτός ο οποίος καθιέρωσε το στόλισμα του Χριστουγεννιάτικου δέντρου!!!!!!!!!


Στη χώρα μας πάντως, το έφεραν οι Βαυαροί...
Έκτοτε, σχεδόν κάθε σπίτι στολίζει δέντρο τις Άγιες Μέρες, αν και στα παλαιότερα χρόνια, ειδικά στα χωριά μας, ο στολισμός ήταν άγνωστος.
Υπήρχαν έθιμα που σε ορισμένες περιοχές διατηρούνται ακόμη.
Πρόδρομος του χριστουγεννιάτικου δέντρου στην Ελλάδα ήταν το παραδοσιακό Χριστόξυλο ή Δωδεκαμερίτης ή Σκαρκάνζαλος κυρίως στα χωριά της Βορείου Ελλάδος.
Χριστόξυλο ονομάζεται το πρώτο ξύλο που θα καεί στο τζάκι την παραμονή των Χριστουγέννων!
Αφού καθαριστεί το τζάκι επιμελώς και ακόμη και η καμινάδα του, τοποθετούν το χριστόξυλο, ένα μεγάλο κούτσουρο, από όποιο δέντρο έχουν στη διάθεσή τους. Σε κάποιες περιοχές, το χριστόξυλο προέρχεται από δέντρο με αγκάθια, όπως η αγριαχλαδιά.
Το βράδυ της παραμονής λοιπόν, ανάβεται το χριστόξυλο με την οικογένεια μαζεμένη γύρω από το τζάκι. Από εκείνη τη στιγμή μέχρι τα Άγια Θεοφάνια, η φωτιά δεν πρέπει να σβήσει.
Έτσι, κρατούνται εκτός σπιτιού-όπως πίστευαν- οι καλικάντζαροι, ενώ η στάχτη που μαζεύεται από την παραμονή έως τα Φώτα, διώχνει το κακό, γι αυτό σκορπίζεται γύρω από το σπίτι, τα χωράφια και τους στάβλους!
Η φωτιά από το χριστόξυλο, συμβολίζει τη φωτιά που ζέσταινε το νεογέννητο Χριστό!
Υπάρχει όμως, σε πολλά μέρη και μια παραλλαγή του χριστόξυλου, που λέγεται το πάντρεμα της φωτιάς, επειδή αποτελείται από δύο ή τρία ξύλα και όχι ένα.
Τα κούτσουρα αυτά, έχουν και τους συμβολισμούς τους. Το πρώτο κούτσουρο συμβολίζει το νοικοκύρη γι αυτό πρέπει να είναι από δέντρο με αρσενικό όνομα πχ πλάτανος. Το δεύτερο συμβολίζει τη νοικοκυρά του σπιτιού και το ξύλο προέρχεται από δέντρο θηλυκού ονόματος πχ κερασιά.
Στις περιοχές που χρησιμοποιούν και τρίτο ξύλο είναι για τον κουμπάρο, ανεξαρτήτου δέντρου αλλά διαφορετικού από τα δυο πρώτα!
Και αυτά τα ξύλα πίστευαν ότι διώχνουν το κακό και τους καλικάντζαρους γι αυτό η στάχτη τους σκορπιζόταν επίσης γύρω από το σπίτι και τα χωράφια.
Η διαδικασία είναι η ίδια με το χριστόξυλο. Από την παραμονή έως τα Θεοφάνια έπρεπε να είναι αναμμένη η φωτιά, και τοποθετούσαν την παραμονή τα ξύλα σταυρωτά, ενώ πάνω στη φωτιά έριχναν  κρασί και λάδι ενώ σε κάποια μέρη ρίχνουν φυτά που κάνουν θόρυβο όταν καίγονται.



Καλό στολισμό του δέντρου σας και καλές γιορτές να έχουμε!!!!!!!







Πηγές: 1 και 2

4 σχόλια: