Mπορεί η ποίηση να αλλάξει τον κόσμο;

'Ισως ένα ποτάμι
του Τίτου  Πατρίκιου ,  από την ενότητα ''Χρόνια της Πέτρας''


Μ' άρπαξε από τ' αμπέχωνο πάνω στα πυρωμένα βράχια.
"Τα ποτάμια στέρεψαν" μου φώναξε "στέρεψαν οι πηγές.
Ακόμα κ' οι αγέρηδες χάσανε το δρόμο".
Την άλλη μέρα μου ψιθύρισε στην αγγαρεία:
"'Ισως υπάρχει πάντα μες στα χέρια μας ένα ποτάμι".
Είταν η εποχή της πέτρας και της δίψας.
Πολλοί τρελλαίνονταν. Πολλοί προδίνανε τη μάνα τους
για μια γουλιά νερό. 'Οταν τον πήρανε
πρόφτασε να μου πει: "Οι αγέρηδες χάνουνε το δρόμο
όταν αφήνουμε το δρόμο μας να χορταριάζει,
ν' αποκοιμιέται στο πλευρό των χωραφιών".
'Επειτα ήραν κι άλλες νύχτες κυκλωμένες θάλασσα
οι ξιφολόγχες χώριζαν τον ύπνο μας στα τέσσερα, στα δέκα.
Αργότερα πολύ έμαθα πως αυτός, ο τόσο αδύνατος,είχε κρατήσει ως το τέλος.
 

ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΕ ΜΕΝΑ ΚΑΙ ΣΕ ΜΕΝΑ

                                                             της Κικής Δημουλά

Σοῦ εἶπα:
- Λύγισα.
Καὶ εἶπες:
- Μὴ θλίβεσαι.
Ἀπογοητεύσου ἥσυχα.
Ἤρεμα δέξου νὰ κοιτᾷς
σταματημένο τὸ ρολόι.
Λογικὰ ἀπελπίσου
πῶς δὲν εἶναι ξεκούρδιστο,
ὅτι ἔτσι δουλεύει ὁ δικός σου χρόνος.
Κι ἂν αἴφνης τύχει
νὰ σαλέψει κάποιος λεπτοδείκτης,
μὴ ριψοκινδυνέψεις νὰ χαρεῖς.
Ἡ κίνηση αὐτὴ δὲν θά ῾ναι χρόνος.
Θά ῾ναι κάποιων ἐλπίδων ψευδορκίες.
Κατέβα σοβαρή,
νηφάλια αὐτοεκθρονίσου
ἀπὸ τὰ χίλια σου παράθυρα..
Γιὰ ἕνα μήπως τ᾿ ἄνοιξες.
Κι αὐτοξεχάσου εὔχαρις.
Ὅ,τι εἶχες νὰ πεῖς,
γιὰ τὰ φθινόπωρα, τὰ κύκνεια,
τὶς μνῆμες, ὑδροροὲς τῶν ἐρώτων,
τὴν ἀλληλοκτονία τῶν ὠρῶν,
τῶν ἀγαλμάτων τὴν φερεγγυότητα,
ὅ,τι εἶχες νὰ πεῖς
γι᾿ ἀνθώπους ποὺ σιγὰ-σιγὰ λυγίζουν,
τὸ εἶπες.

...............................................................

Μπορεί η ποίηση να αλλάξει τον κόσμο;;;
Έχουμε σήμερα ποιητές που μπορούν να εμπνεύσουν;;
Ο Τίτος Πατρίκιος,  πνευµατικό παιδί του Ρίτσου, του Σεφέρη και του Νερούδα,  ήταν από τις λίγες φορές που ύψωσε τη φωνή του και αυτό για να υπερασπιστεί (πάλι) «το αυτονόητο»...
''Οταν έγραφα τους στίχους νόµιζα ότι ήταν η µεγαλύτερη κοινοτοπία. Και ξαφνικά είδα ανθρώπους να ξεσηκώνονται και να µε καταγγέλλουν γιατί, λέει, αµφισβητώ την επαναστατική δύναµη της ποίησης. Πάντα πίστευα και το πιστεύω και σήµερα πως οι ανατροπές των καθεστώτων γίνονται από τις κοινωνικές δυνάµεις και τις ταξικές συγκρούσεις των ανθρώπων και όχι από τους στίχους....
Οι στίχοι όµως κάνουν τη δική τους δουλειά'', προσέθετε. ''∆είχνουν τα καθεστώτα ακόµα και όταν πάνε να εξωραϊστούν... να αλλάξουν επωνυµία και ταµπέλα. Καταγγέλλουν τα καθεστώτα και τους ηγέτες του''.
Έτσι είπε στη συζήτηση, με αφορμή τη συνάντηση του με την Κική Δημουλά,  για τη δύναµη (ακόµη και ανατρεπτική) που µπορεί να έχει ο στίχος και κατ’ επέκταση ο λόγος και η Τέχνη.
Η συζήτηση ποιητών και συγγραφέων έλαβε χώρα στους κήπους του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών....
Την άποψη του Τίτου Πατρίκιου, έδειξε να µοιράζεται και η Κική ∆ηµουλά, παρ’ ότι για εκείνη το πρόβληµα της σηµερινής ποιητικής παραγωγής είναι εντοπισµένο αλλού, «στη µεγάλη ανυποµονησία των νέων για αναγνώριση» και στο ότι πιστεύουν«ότι µπορεί να καθοδηγηθούν από τους δήθεν φτασµένους». ''
Μια Ελλάδα όπου κάποτε η νέα γενιά ξεσηκωνόταν µε τους στίχους του Ρίτσου και της «Ρωµιοσύνης», σήµερα δεν έχει τους «δικούς» της ποιητές και µάλιστα σε µια εποχή τόσο ταραγµένη; 

Σε ένα πρωτοσέλιδο της ιταλικής εφηµερίδας «La Repubblica», που αναφερόταν στις εξεγέρσεις φοιτητών (διαµαρτύρονταν για τις αλλαγές στο εκπαιδευτικό σύστηµα και είχαν καταλάβει τις στέγες των πανεπιστηµίων), ο τίτλος ήταν «Αυτά τα παιδιά πάνω στη στέγη ζουν σε µια χώρα χωρίς ποιητές» και ο αρθρογράφος αναρωτιόταν αν έπρεπε οι νέοι να στραφούν στους Έλληνες ποιητές (όπως στον Καβάφη) και να εµπνευστούν από αυτούς.

To άρθρο έλεγε ότι στην Ελλάδα υπάρχει στενός δεσµός µε την ποίηση, ότι «η επιλογή των λέξεων είναι ‘’ipso facto’’, µια επιλογή πολιτικής ευθύνης» και ότι «η ιστορία της ποίησής µας είναι στην ουσία µια πολιτική ιστορία της Ελλάδας και εµµέσως της Ιταλίας». Το άρθρο έδινε παραδείγµατα Ιταλών ποιητών που ήταν αποθαρρυµένοι γιατί έλεγαν ότι «τα ποιήµατά µαςδεν θα αλλάξουν τον κόσµο» και έκλεινε λέγοντας ότι και στην Ελλάδα ο Τίτος Πατρίκιος λέει περίπου τα ίδια µε εκείνο το «Κανένας στίχος δεν ανατρέπει καθεστώτα».


 Είναι, άραγε,ουτοπικό να ψάχνουµε στίχους που να... ανατρέπουν καθεστώτα, σε µια εποχή µάλιστα που φαίνεται να έχει εξαντλήσει τα παλιά συνθήµατα;''∆εν είναι άραγε ικανή η ποίηση να κινητοποιήσει τον κόσµο; Να αλλάξει τα πράγµατα;

Από την εφημερίδα ''ΤΑ ΝΕΑ''