Αθώος εκείνος που ''κατέβασε τη φιλοσοφία από τ'άστρα στη γη''!

πηγή

H αναπαράσταση της δίκης του Σωκράτη που έγινε στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, έφερε και την αθώωση του μεγάλου φιλοσόφου που καταδικάστηκε 25 αι. πριν, σε θάνατο.
Η κοιτίδα της ελευθερίας του λόγου και της δημοκρατίας, η Αθήνα, δολοφόνησε τον Σωκράτη...
Και όμως και σήμερα, πολλοί τον βρήκαν ένοχο!
Ψήφισαν, όπως θα ξέρετε όσοι την παρακολουθήσατε, οι ανώτατοι δικαστές που πήραν μέρος από Ευρώπη και ΗΠΑ, αλλά και πλήθος κόσμου. Ο  κόσμος, ένθερμος υποστηρικτής του Σωκράτη, ψήφισε αθώωση με ψήφους 584 υπέρ, ενώ υπέρ της καταδίκης του φιλοσόφου τάχθηκαν 282.
Το ενδιαφέρον όμως ήταν στις ψήφους των δικαστών που ισοψήφησαν: 5υπέρ και 5 κατά.

Ο κατήγορος του Σωκράτη Αντώνης Παπαδημητρίου,πρόεδρος του ιδρύματος Ωνάση είπε: ''Ο Σωκράτης ήταν ο πνευματικός, ο ιδεολογικός ηγέτης των Τριάκοντα Τυράννων της Αθήνας, που εγκατέστησαν την ολιγαρχία το 404 π.Χ και εκτέλεσαν 1.500 δημοκράτες Αθηναίους. Ο Σωκράτης διαφθείρει τους νέους κάνοντάς τους οπαδούς της ολιγαρχίας και εχθρούς της δημοκρατίας. Επίσης, κατηγορείται γιατί δεν σέβεται τους θεούς αυτής της πόλης, δηλαδή τους δημοκρατικούς θεούς και άρα τους δημοκρατικούς θεσμούς''.
Η αλήθεια είναι ότι οι Τριάκοντα Τύραννοι που επέβαλαν οι νικητές του Πελοποννησιακού πολέμου, οι Λακεδαιμόνιοι, και οι οποίοι ήταν παρόντες με το στόλο τους στον Πειραιά προς υποστήριξή των Τυράννων, ήλθαν ως επιστέγασμα των τριών δεκαετιών,περίπου, πολέμου Αθήνας - Σπάρτης και άφησαν τις χειρότερες αναμνήσεις στους κατοίκους. Τύραννοι με την σημερινή έννοια της λέξης στην κυριολεξία, κυνήγησαν και σκότωσαν ή οδήγησαν στην εξορία κάθε κάτοικο της πόλης που ήταν δημοκρατικός. Είχαν τον έλεγχο της νέας Βουλής που εγκαθίδρυσαν, κατάργησαν τα λαϊκά δικαστήρια εκχωρώντας τις εξουσίες τους στη Βουλή, έθεσαν τη Δεκαρχία του Πειραιά υπό τον έλεγχό τους για να τον κυβερνούν μέσω αυτής και επάνδρωσαν τους αστυνομικούς μηχανισμούς με δικούς τους ανθρώπους, τους μαστιγοφόρους.
(Η Σπάρτη μετά την νίκης της επί της Αθήνας, της επέβαλε την αρχή των Τριάκοντα και στις γύρω περιφέρειες τη Δεκαρχία).
Με τον καιρό λοιπόν οι Τριάκοντα επέβαλαν ένα καθεστώς τρόμου και διωγμών σε βάρος των πολιτών και των μετοίκων. Στόχος τους ήταν η δήμευση περιουσιών αλλά και η εξάλειψη κάθε αντίδρασης στην πόλη.

Το καθεστώς -ευτυχώς- έμεινε στην αρχή της Αθήνας λιγότερο από χρόνο, μια και οι εξόριστοι, ειδικά όσοι είχαν καταφύγει μαζί με το δημοκράτη Θρασύβουλο δεν έμειναν αδρανείς.
Αυτό ήταν το πολιτικό και κοινωνικό πλαίσιο της εποχής και αυτές τις πληγές είχε η Αθήνα όταν έγινε η δίκη του Σωκράτη. Ήταν νωπές ακόμη, και μια και ο Σωκράτης κατηγορήθηκε ότι είχε διδάξει πολλούς από τους Τυράννους, και το ίδιο δίδασκε τους νέους, καταδικάστηκε.
Ο κατήγορος Ηλίας Αναγνωστόπουλος, αναπληρωτής καθηγητής Ποινικών και Εγκληματολογικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών, συμπλήρωσε ότι ''μόλις τέσσερα χρόνια πριν από τη δίκη, το 403 π.Χ. είχε αποκατασταθεί η αθηναϊκή δημοκρατία και οι Αθηναίοι ήξεραν ότι η δημοκρατία ήταν τρωτή και υπήρχαν εχθροί μέσα στην πόλη και από άλλες πόλεις που επιχειρούσαν να βλάψουν το πολίτευμα''.
Καταλήγοντας στην αγόρευσή τους οι δύο κατήγοροι παρατήρησαν: ''Σας ζητούμε να μην καταδικάσετε την Αθήνα, να μην πιστέψετε ότι η Αθήνα αδίκησε τον Σωκράτη, αλλά ότι ο πολίτης Σωκράτης έβαλε σε κίνδυνο την αθηναϊκή δημοκρατία. Η Δημοκρατία κινδύνεψε και αμύνθηκε ως όφειλε''.
Πόσο όμως μπορεί ένα πολίτευμα να κινδυνεύσει από έναν άνθρωπο, από τις ιδέες του και από τη διδασκαλία του; Όσο τρωτή και αν ήταν η δημοκρατία, η καταδίκη του Σωκράτη την έκανε πιο τρωτή. Έτσι δεν είναι;;
Αυτό εξάλλου σημείωσαν και οι υπερασπιστές του φιλοσόφου...Ο Σωκράτης δεν ήταν δημοκράτης αλλά και ούτε υπερασπιστής της ολιγαρχίας. Ήταν σκεπτικιστής, αλλά ποτέ δεν έχει καταγραφεί καμιά μαρτυρία για συμμετοχή του σε βίαιες πράξεις ή συμμετοχή στην πολιτική.
Είπαν... ότι ''κατέβασε τη φιλοσοφία από τ' άστρα στη γη'', επειδή εξαιτίας του άρχισαν οι φιλόσοφοι να ασχολούνται με τον άνθρωπο. Και ήταν εκείνος που συζητούσε με μαθητές του εκμαιεύοντας τις απαντήσεις στις ερωτήσεις τους, χωρίς φυσικά καμιά αμοιβή.
Ο λόγος που τα σωκρατικά ενδιαφέροντα σημάδεψαν κατά τέτοιο τρόπο την ιστορία της φιλοσοφίας πρέπει να αναζητηθεί στον σωκρατικό τρόπο σκέψης, στο γεγονός δηλαδή πως ο Σωκράτης, δεν ενδιαφερόταν για τoν ορθό τρόπο ζωής και δράσης είτε σε προσωπικό είτε σε κοινωνικό επίπεδο. Και αντίθετα από τους σοφιστές δεν ενδιαφέρθηκε γι αυτά για χρησιμοθηρικούς σκοπούς.
Η πρόεδρος των δικαστών, Λορέττα Πρέσκα, πρόεδρος του Αμερικανικού Περιφερειακού Δικαστηρίου της Νότιας Περιφέρειας της Νέας Υόρκης, επισήμανε: ''Η άρνηση του σεβασμού προς τους θεούς και την πόλη σημαίνει προδοσία από τον Σωκράτη και με τη διδασκαλία του δηλητηριάζει και τις ψυχές των νέων. Για τη δημοκρατία, τις αξίες, τις παραδόσεις και την ευσέβεια που οι Αθηναίοι πιστεύουμε, θα πρέπει να ψηφίσω την ενοχή του''.
Ένοχος λοιπόν για τους 5 ο Σωκράτης γιατί πίστευε ενάντια στα πιστεύω της εποχής του, γιατί μελέτησε και έβαλε τις βάσεις του καλού, της αρετής, της σοφίας ανεξάρτητα από ιστορικές και κοινωνικές συνθήκες. 
Άλλες εποχές... 
Σήμερα, τόσους αιώνες μετά, αν ξαναζούσε ο Σωκράτης θα μπορούσε να διδάσκει ελεύθερα και ανενόχλητα χωρίς να θεωρηθεί ότι υποσκάπτει τα θεμέλια του πολιτικού και κοινωνικού ιστού της χώρας; 


2 σχόλια:

  1. Το θέμα είναι πολυσύνθετο και πολύπλοκο, ιδίως μετά από τόσους αιώνες.
    Τον Σωκράτη τον γνωρίζουμε μονομερώς μέσα από τα γραπτά του Πλάτωνα, του πλεον αντιδραστικού φιλόσοφου.
    Και οι δυο τους φανατικοί εχθροι της Δημοκρατίας και υπερασπιζόμενοι αριστοκρατικές αντιλήψεις-οτι οι απλοί άνθρωποι δεν πρέπει να ψηφίζουν αλλά μόνο οι ειδικοί- ο Πλάτων ειδικά έκαψε όλα τα αθάνατα συγγράματα των Ιώνων φιλοσόφων και του Δημόκριτου ,γιατί τα εύρισκε αθειστικά.
    Ισως οι αθηναίοι ήξεραν τι έκαναν. Στην αρχή τιμώρησαν τον Σωκράτη επιεικώς αλλα η αλλαζονική και υβριστική του συμπεριφορά στο δικαστηριο, επεφεραν την θανατική του καταδικη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Καλησπέρα Στέλιο. Να ξεκινήσω από το τελευταίο και να πω ότι όσες φορές και αν διάβασα την απολογία του Σωκράτη δεν βρήκα πουθενά αλαζονική και υβριστική συμπεριφορά όπως εσύ χαρακτηρίζεις τη στάση του στο δικαστήριο.
      Τώρα είναι γεγονός ότι όταν η πολιτική μπαίνει ανάμεσα στα πιστεύω κάποιου όπως του Σωκράτη, δημιουργούνται διχογνωμίες. Βλέπεις επηρεάζεται ο αναγνώστης από τις πολιτικές πεποιθήσεις του. Όμως ο Σωκράτης ποτέ δεν μετείχε σε πολιτικά παιχνίδια και ούτε κακό είναι να εκφέρει απόψεις διαφορετικές από την κρατούσα τάξη. Όμως και πατριώτης ήταν και το απέδειξε μια και πολέμησε στο πλευρό της πόλης τους όταν χρειάστηκε.
      Καλό σου απόγευμα

      Διαγραφή