5 Απριλίου του 1897, ο Σουλτάνος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας κήρυξε τον πόλεμο εναντίον της Ελλάδας για το ζήτημα της Κρήτης..
Η Κρήτη, δεν είχε ενωθεί ακόμη με την Ελλάδα μια και ήταν υπό τον Οθωμανικό ζυγό.....
Ηττηθήκαμε τότε, ένα μήνα περίπου μετά την έναρξη του πολέμου.
Καταστροφικός για την Ελλάδα....όχι μόνο γιατί ηττήθηκε, αλλά και γιατί η φτωχή Ελλάδα, αναγκάστηκε να πληρώσει αποζημίωση στον Σουλτάνο, 4.000.000 τουρκικές λίρες ως πολεμική επανόρθωση.
Πώς φτάσαμε στην ντροπή της ήττας του 1897;
Ας ρίξουμε μια ματιά στα ιστορικά γεγονότα:
Ο Κρητικός λαός τότε, αποτελούσε το 80% του νησιού και συνεχώς επαναστατούσε ζητώντας την αυτονομία του.
Το αίμα έτρεχε άφθονο μεταξύ Χριστιανών και Οθωμανών. Οι Μεγάλες Δυνάμεις πίεζαν για περισσότερα δικαιώματα στην Κρήτη έως και αυτονόμηση του νησιού.
Στην Ελλάδα κυβερνούσε ο Δηλιγιάννης, πολιτικός με δημαγωγικές τάσεις.
Η Αγγλία, η Γαλλία, η Ρωσία, η Αυστρία και η Ιταλία έστειλαν από ένα πλοίο στην Κρήτη για την προστασία των υπηκόων τους.
Το ίδιο ήθελε να πράξει και η Ελλάδα, αλλά εμποδίστηκε από τις πρεσβευτές των Μεγάλων Δυνάμεων στην Αθήνα.
Πάντως, βοήθεια έφθανε από την Ελλάδα στην Κρήτη, χάρη στην ιδιωτική πρωτοβουλία και συγκεκριμένα την «Εθνική Εταιρεία», μια μεγαλοϊδεατική οργάνωση, με βαθιές ρίζες στην ελίτ της αθηναϊκής κοινωνίας και της ελληνικής διασποράς.
Αυτό εξαγρίωσε τους Τούρκους αν και πιεζόμενοι από τις Μ.Δυνάμεις δέχθηκαν, ο διοικητής της Κρήτης να είναι Χριστιανός. Όμως ο Σουλτάνος, ενθάρρυνε τους Τουρκοκυπρίους να είναι προκλητικοί απέναντι στους Ελληνες του νησιού.
Στις 24 Ιανουαρίου 1897 οι μουσουλμάνοι προέβησαν σε σφαγές χριστιανών στα Χανιά. Ο Δηληγιάννης, ευρισκόμενος σε δύσκολη θέση και υπό την πίεση των λαϊκών αντιδράσεων, αναγκάσθηκε να στείλει στρατιωτικές δυνάμεις στην Κρήτη, γνωρίζοντας ότι αυτό θα αποτελούσε αιτία πολέμου για την Υψηλή Πύλη. Στολίσκος πολεμικών πλοίων κατευθύνθηκε στο νησί υπό τον βασιλόπαιδα Γεώργιο, ενώ ο συνταγματάρχης Τιμολέων Βάσσος με χίλιους άνδρες αποβιβάσθηκε στον όρμο του Κολυμπαρίου (δυτικά των Χανίων), με εντολή να καταλάβει την Κρήτη εν ονόματι του Βασιλιά Γεωργίου Α'.
Στις 7 Φεβρουαρίου είχε την πρώτη του επιτυχία, όταν κατανίκησε τετραπλάσια δύναμη τουρκοκρητών και οθωμανικών δυνάμεων. Στρατιωτικά αγήματα είχαν αποβιβάσει στο νησί και οι Μεγάλες Δυνάμεις, που απαγόρευσαν κάθε περαιτέρω επιθετική ενέργεια στον Βάσσο και τους άνδρες του. Με την παρουσία ελληνικών δυνάμεων στην Κρήτη, ο Σουλτάνος δεν είχε άλλη δυνατότητα, παρά να κηρύξει τον πόλεμο κατά της Ελλάδας.
5 Απριλίου....1897..ξεκίνησε και...
-11 Απριλίου, ο Ετέμ Πασάς και οι άνδρες του εισήλθαν στο ελληνικό έδαφος από τα στενά της Μελούνας και διέσπασαν γρήγορα τις ελληνικές δυνάμεις στον Τύρναβο (12 Απριλίου).......
-Η Λάρισα αφέθηκε στην τύχη της και καταλήφθηκε από τους Τούρκους στις 13 Απριλίου......
-Με πεσμένο το ηθικό, οι Έλληνες υπέστησαν και νέα ήττα στα Φάρσαλα, στις 24 Απριλίου, υποχωρώντας αυτή τη φορά με τάξη.......
-Ο υπέρτερος τουρκικός στρατός πέτυχε μια ακόμη νίκη στις 5 Μαΐου, έχοντας πλέον ανοιχτό το δρόμο για την Αθήνα......
-Στις 8 Μαΐου υπογράφεται με τη μεσολάβηση του Τσάρου Νικόλαου Β', πρωτόκολλο κατάπαυσης του πυρός στο χωριό Ταράτσα της Λαμίας, με τους Οθωμανούς να έχουν ανακαταλάβει όλη τη Θεσσαλία.
Το οριστικό τέλος του ελληνοτουρκικού πολέμου γράφτηκε στις 22 Νοεμβρίου 1897 στην Κωνσταντινούπολη, με καταρρακωμένο το γόητρο της χώρας και την υπερηφάνεια των Ελλήνων.
Ο Θεόδωρος Δηληγιάννης είχε παραιτηθεί υπό το βάρος της ήττας και τη Συνθήκη της Κωνσταντινούπολης υπέγραψε ο Αλέξανδρος Ζαΐμης. Με τη συμφωνία, που επεξεργάστηκαν οι Μεγάλες Δυνάμεις, οι εδαφικές απώλειες για την Ελλάδα ήταν μικρές, αφού επανέκτησε τη Θεσσαλία, την οποία είχε χάσει στο πεδίο της μάχης.
Εξαιτίας της ήττας μας ο Ελληνικός στρατός αναγκάστηκε να φύγει από την Κρήτη.
Ο στρατηγός και μετέπειτα δικτάτωρ Θεόδωρος Πάγκαλος χαρακτηρίζει στα Απομνημονεύματά του «ένοπλο συρφετό» το ελληνικό εκστρατευτικό σώμα και αναφέρει σχετικά:
«Η κατάστασις του στρατού μας ήτο οικτρά… Τα στελέχη του πεζικού, εκτός ολίγων, ήσαν τελείως αμαθή και ανίκανα. Η μεγίστη πλειοψηφία των ανωτέρων αξιωματικών απετελείτο από αγαθούς τύπους, των οποίων η στρατιωτική μόρφωσις περιωρίζετο εις την τακτικήν της καταδιώξεως, ληστών, φυγοδίκων και ζωοκλεπτών… Αυτός ήτο στρατός, διά του οποίου η ανεκδιήγητος εκείνη κυβέρνησις ενόμιζεν ότι θα νικήση την Τουρκική Αυτοκρατορία…».
Και ας δούμε το χρονικό της πολεμικής αποζημίωσης :
Η Ελλάδα των τόσων οικονομικών προβλημάτων και του τρικούπειου «Δυστυχώς επτωχεύσαμεν!» υποχρεώθηκε να καταβάλει μια υπέρογκη αποζημίωση στην Τουρκία (4.000.000 τουρκικές λίρες), ως πολεμική επανόρθωση.
Αναγκάσθηκε να λάβει ένα ακόμη δάνειο και προκειμένου να ξεπληρώσει το δυσβάστακτο χρέος της τέθηκε υπό Διεθνή Οικονομικό Έλεγχο. Αυτό είχε ως συνέπεια να εκχωρήσει πηγές των δημοσίων εσόδων στους πιστωτές της και να δημιουργηθούν έτσι τα περίφημα μονοπώλια στο τσιγαρόχαρτο, το αλάτι, το πετρέλαιο, τον καπνό, τα σπίρτα και τα τραπουλόχαρτα, που θα διατηρηθούν μέχρι την είσοδο της χώρας μας στην ΕΟΚ το 1981.
Όπως λέει όμως ο Κ. Παπαρηγόπουλος στην ''Ιστορία του Ελληνικού Έθνους''.
το δάνειο που πήρε η χώρα με την εγγύηση των Μ.Δυνάμεων, και το τότε ''ΔΝΤ'' είχε δρομολογηθεί από τη Γερμανία και τη σύμμαχό της Αυστρία!
Συγκεκριμένα, η Γερμανία πίεζε το Σουλτάνο στον πόλεμο για να ζητήσει από την πτωχευμένη Ελλάδα συμβιβασμό για τους ζημιωθέντες Γερμανούς που είχαν ελληνικά χρεόγραφα. Έτσι όταν δρομολογήθηκε το δάνειο, οι Γερμανοί πρότειναν
--για να εξασφαλιστούν και τα δικαιώματα των προηγούμενων δανειστών-- την εγκατάσταση ευρωπαϊκού ή διεθνούς οικονομικού ελέγχου!!!!
Φυσικά κατόρθωσε να πείσει και τις χώρες που διαφωνούσαν, και έτσι η ευρωπαϊκή αντιπροσωπία ήλθε στην Ελλάδα να αναλάβει τον οικονομικό έλεγχο, με τη Ρωσία να δηλώνει ότι θα συμμετέχει τυπικά και χωρίς να αμείβονται οι αντιπρόσωποί της από τον Ελληνικό προϋπολογισμό, σε αντίθεση με τους αντιπροσώπους των άλλων χωρών που έπαιρναν παχυλές αμοιβές!!!!!!!!!!
......................
Το θετικό για τις εθνικές διεκδικήσεις ήταν η αποχώρηση των Οθωμανών από την Κρήτη, η οποία απέκτησε την αυτονομία της (1898), πρώτο στάδιο για την ενσωμάτωσή της στην Ελλάδα (1913). Η εθνική οργή θα απαλυνθεί με τον καιρό, η φτωχή Ελλάδα γρήγορα θα σηκώσει κεφάλι και 15 χρόνια αργότερα θα γραφτεί το έπος των Βαλκανικών Πολέμων του 1912-1913.
πηγές:
ΕΔΩ
''Ιστορία του Ελληνικού Έθνους'' Κ. Παπαρηγόπουλου
''Πάπυρος Larousse'' εγκυκλοπαίδεια