Η αλληγορία του σπηλαίου του Πλάτωνα



Διαβάζοντας την Πολιτεία του Πλάτωνα, σίγουρα αντιλαμβάνεται κανείς, όχι μόνο ποιο είναι το δίκαιο και ορθό πολίτευμα, αλλά ότι από τότε,  η πολιτική απογοήτευε τους πολίτες.
Ο ίδιος ο Πλάτωνας, αν και αριστοκρατικός,  δεν προσπάθησε να αναμιχθεί στην πολιτική επειδή   απογοητεύτηκε οικτρά. Σχημάτισε μάλιστα την εντύπωση ότι όλα τα πολιτεύματα της εποχής του, ήταν διεφθαρμένα...
Ως φαίνεται η πολιτική δεν άλλαξε καθόλου!!!!!!!!!!!
Η παιδεία όμως, ήταν αδιαφιλονίκητα η μόνη λύση για να μπορέσει ο πολίτης να ασκήσει δίκαιη πολιτική αλλά και να την αναγνωρίσει.
Η αλληγορία του σπηλαίου της Πολιτείας του Πλάτωνα αυτό ακριβώς θέλει να δείξει!
Οι πολίτες του Πλάτωνα κατοικούσαν δέσμιοι σε μια υπόγεια κατοικία, όμοια με σπηλιά, με την είσοδός της ψηλά στο φως, μακριά από τους κατοίκους της.
Κάποιοι ήταν εκτός της σπηλιάς, στο φως....Δυο κόσμοι ανοίγονται στο μύθο αυτόν: Του αισθητού, αυτό που οι κάτοικοι της σπηλιάς  θεωρούν  ως πραγματικό και είναι ο κόσμος του σπηλαίου, ενώ στην πραγματικότητα είναι ο κόσμος του νοητού. Και ο κόσμος του φωτός..........της γνώσης!
Οι απέξω, εκείνοι που ζουν στο φως, πλησιάζουν τη σπηλιά άλλοτε μιλώντας και άλλοτε δείχνοντας πράγματα του έξω κόσμου,  ως σκιές.
Οι φυλακισμένοι δεν γνωρίζουν άλλον κόσμο, δεν έχουν δει το φως, πιστεύουν ότι η αρχή και το τέλος του κόσμου είναι αυτή η υπόγεια κατοικία τους. Ό,τι βλέπουν ως σκιές τα θεωρούν ως πραγματικότητα....γιατί αυτή είναι η γνωστική τους κατάσταση!
Αν κάποιος σπάσει τα δεσμά και απελευθερωθεί και βγει στο φως θα γνωρίσει έναν άλλο κόσμο και ό,τι γνώριζε ως σήμερα θα αντιληφθεί ότι ήταν ψευδαισθήσεις.
Αν αποφασίσει --από αλληλεγγύη στους υπόγειους φυλακισμένους--να γυρίσει για να τους μιλήσει για τον πραγματικό κόσμο, δεν θα τον πιστέψουν θα τον περιγελάσουν και πιθανόν να τον σκοτώσουν...
Ο Πλάτωνας με την αλληγορία αυτή ήθελε να τονίσει ότι η γνώση οδηγεί στο φως και ό,τι πιστεύουμε χωρίς τη γνώση είναι ψευδαίσθηση............και ας την θεωρούμε πραγματική!
Η άνοδος στο φως, είναι η προσπάθεια του ανθρώπου να αντικρίσει την αλήθεια και να απαλλαγεί από τις πλάνες του.
Και η πολιτική--κατά τον Πλάτωνα --πρέπει να ασκείται από ανθρώπους  πεπαιδευμένους! Χωρίς παιδεία δεν είναι κανείς κατάλληλος για την διακυβέρνηση του τόπου.
Όταν λείπει η παιδεία, μας διδάσκει ο Πλάτωνας, οι πολιτικοί είναι ''αληθείας άπειροι'' και είναι ακατάλληλοι να κυβερνήσουν. Ακόμη η έλλειψη παιδείας τους κάνει να μην έχουν στη ζωή τους υψηλό πολιτικό στόχο....Γιατί αλλιώς πώς θα ρυθμίζουν τις πράξεις τους και ως πολίτες αλλά και ως δημόσιοι άντρες;;
Χωρίς παιδεία, μόνο ταπεινές πράξεις είναι τα έργα τέτοιων πολιτικών, γιατί οι ταπεινές σκέψεις οδηγούν σε συμφέροντα προσωπικά και φιλοδοξίες ατομικές.
Υπάρχουν αληθινά άνθρωποι που έχουν κατακτήσει την αληθινή γνώση;;  Σίγουρα ναι! Θα μπορούσαν να αναλάβουν τα ηνία της πολιτικής;;; Μάλλον όχι μας λέει ο Πλάτωνας γιατί ασχολούνται με αυτήν την πνευματικήν ενασχόληση, με την παιδεία και είναι απορροφημένοι σ' αυτήν.
Ούτε και τότε, στην εποχή των φιλοσόφων, αλλά ούτε και τώρα δεν υπάρχει κανείς από όσους πεπαιδευμένους έχουν υψηλούς στόχους στη ζωή τους....που να ενδιαφέρονται για την πολιτική....
Και τότε υπήρχαν σοφοί άντρες που δεν ασχολήθηκαν όμως με τα κοινά...........
Θυμάστε το Σόλωνα το νομοθέτη! Μόλις έφτιαξε τους νόμους του, έφυγε από την πόλη του. Το ίδιο και ο Λυκούργος...........
Έτσι και  σήμερα...............Φωτισμένα και άξια άτομα μένουν στην αφάνεια, είτε γιατί η ''πολιτική τρώει τα παιδιά της'', είτε γιατί υπάρχει  ο φόβος ότι θα  κατηγορηθούν για έπαρση, ματαιοδοξία,  φιλοδοξία, ακόμη και αποτυχία!
Άρα......αφού οι προσωπικότητες ούτε και τότε αλλά ούτε και τώρα δεν μετέχουν στην πολιτική πραγματικότητα, τότε δεν υπάρχει ελπίδα;;;
Ίσως αν μόνοι μας, καταφέρουμε να σπάσουμε τα δεσμά που μας κρατούν στη σπηλιά, βγούμε στο φως κερδίζοντας τη γνώση και την αλήθεια, ίσως τότε και μόνον τότε, γίνουμε πραγματικοί πολίτες που θα ξέρουν να διεκδικούν, πώς να το διεκδικήσουν και πού θα δώσουν τα ηνία της χώρας...........
Πάντως ένα ακόμη που δίδαξαν  και εξακολουθούν  να μας διδάσκουν οι πρόγονοί  μας,  είναι  ότι η ευδαιμονία του ενός θυσιάζεται για την ευδαιμονία του συνόλου!!!
Η ατομική ευτυχία, εφόσον δεν ωφελεί την πατρίδα πρέπει να παραμερίζεται.
Σήμερα ο ατομικισμός και ο ωχαδερφισμός έχει φτάσει στα ύψη, με αποτέλεσμα ο κάθε πολίτης να ζητά να ικανοποιηθεί προσωπικά και ας βλάπτει το σύνολο.
Ο Θουκυδίδης παρουσιάζει τον Περικλή να λέει '' Εγώ τουλάχιστον πιστεύω ότι η πόλις, η οποία ακμάζει ως σύνολον, ωφελεί περισσότερον τους ιδιώτας, παρά εάν, ενώ καθείς από τους πολίτας ευτυχεί , εκείνη ως σύνολον αποτυγχάνει.Διότι άνθρωπος που ευδοκιμεί εις τα ιδιωτικάς του υποθέσεις, εάν η πατρίς του καταστραφεί, χάνεται και αυτός μαζί της.......''
Όπως συνέβη σήμερα στη χώρα μας.....Κάποιοι φρόντισαν το δικό τους συμφέρον, την προσωπική ευδαιμονία, ενώ έβλαπταν το σύνολο..
Αλλά και ο Μακρυγιάννης στα Απομνημονεύματά του είχε διατυπώσει τις ίδιες σκέψεις :'' ....αν είμαι στραβός, και η πατρίδα μου καλά, με θρέφει. Αν είναι η πατρίδα μου αχαμνά, δέκα μάτια να 'χω, στραβός θα είμαι.''
Και εμείς σήμερα είμαστε τελείως ''στραβοί''.....και ας έχουμε και δέκα μάτια........




7 σχόλια:

  1. Κάποτε που οι χώρες ήταν "κλειστά σύνολα" (με την μαθηματική έννοια) ίσχυαν αυτά που λες.
    Τώρα στον Παγκοσμιοποιημένο οικονομικά Κόσμο οι χώρες είναι "ανοικτά σύνολα" και οι σοφίες των Μακρυγιάννηδων και λοιπών αφελών προγόνων δεν ισχύουν πια.

    Τώρα, οι πραγματικοί πλούσιοι βγάζουν τα λεφτά τους έξω (ήδη στην Ελβετία οι Ελληνικές καταθέσεις ανέρχονται σε 600 δισεκατομμύρια) και περιμένουν την πτώχευση.
    Όταν αυτή συμβεί τότε θα επαναφέρουν τις καταθέσεις τους και θα αγοράσουν τα πάντα (εταιρείες, οικόπεδα, οικοδομές) για ένα κομμάτι ψωμί.

    Άλλοι καιροί πια.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ιονν σήμερα φιλοσοφούμε!!!
    1)Λες για τις καταθέσεις των δισ που είναι Ελβετία...Αυτά ανήκουν σε δυο χούφτες πλούσιους και όχι στο σύνολο του λαού...Για το λαό μιλάει η ανάρτηση...Και η παιδεία --όχι τα πτυχία--η αληθινή γνώση που σε κάνει καλύτερο πολίτη και πολιτικό, οδηγεί σε σωστότερους νόμους, δικαιότερους, άρα καλύτερη διακυβέρνηση.
    Και σήμερα και τότε οι λίγοι επιβίωναν ΄''παντός καιρού'' και μπορούσαν και τότε να φιλοξενηθούν στις αυλές Τυράννων ή Βασιλέων άλλων κρατών όπως σήμερα ''φιλοξενούνται'' τα χρήματά τους εκτός χώρας.
    Όσο για τους Μακρυγιάννηδες νομίζω΄ότι είναι επίκαιροι όσο ποτέ, και αφορά το σύνολο του λαού..πχ για σκέψου πόσοι και πόσοι έχουν με ''εκβιασμό πολιτικό'' κερδίσει προνόμια για τον εαυτό τους ή για τους λίγους ομοίους τους....σε βάρος του συνόλου!!!
    Για σκέψου αν υπήρχε παγιωμένη η αντίληψη των Μακρυγιάννηδων πόσο διαφορετικά θα ήταν τα πράγματα...
    Οι χώρες σήμερα μπορεί να είναι ανοικτά σύνολα και να επηρεάζονται, να εκβιάζονται και να ελέγχονται αλλά αν η διακυβέρνηση ήταν σωστή να σαι σίγουρος η κάθε χώρα θα είναι καλύτερα οχυρωμένη απέναντι σε προκλήσεις τέτοιες,

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Άννα έχεις λάθος και το ξέρεις.

    Αν δεν το ξέρεις διάβασε αυτά:
    - Παλιά στις αυλές των διπλανών κρατών κατέφευγαν μερικές εκατοντάδες (το πολύ) ευπόρων πολιτών.
    - Σήμερα ο κάθε απλός άνθρωπος που έχει, ας πούμε, 10.000 euro μπορεί να τα καταθέσει στην Τράπεζα Κύπρου ή σε υποκαταστήματα ακόμη και Ελληνικών τραπεζών (π.χ. της Εθνικής Τράπεζας στο Παρίσι) και να τα σώσει από ενδεχόμενη κατάρρευση.
    Τα 600 δισεκατομμύρια ευρώ στην Ελβετία δεν ανήκουν σε εφοπλιστές στο μεγαλύτερο μέρος τους. Ανήκουν σε Έλληνες μεγαλο-μεσαιο-αστούς που τα τοποθέτησαν εκεί χωρίς καν να χρειαστεί καν να πάνε.

    Έχουν αλλάξει πολύ τα πράγματα. Ένα μεγάλο μέρος της άρχουσας τάξης της Ελλάδας προσδοκά στην πτώχευση για να μπει μετά και να αγοράσει φτηνά οικόπεδα και επιχειρήσεις. Όσο η πτώχευση αργεί τόσο αυτοί που έχουν τα λεφτά τους σε ξένες τράπεζες με ελάχιστα ή αρνητικά επιτόκια δυσφορούν και προσπαθούν με κάθε τρόπο να επιταχύνουν την πτώση.
    (π.χ. η εφορία δεν εισπράττει καν το ΕΤΑΚ του 2009, το ΦΑΠ του 2010 που θα έδινε πάνω ένα δισεκατομμύριο έσοδα).
    Πολλοί Έλληνες πολιτικοί, δημοσιογράφοι, οικονομολόγοι και γενικώς πλούσιοι έχουν ποντάρει στα ασφάλιστρα κινδύνου (CDS) την "ελληνική αναδιάθρωση χρέους" και περιμένουν εναγωνίως την πτώση που θα τους φέρει τεράστια κέρδη. Και δεν είναι λίγοι. Είναι χιλιάδες.


    Ελπίζω τώρα να διαφώτισα για τό πόσο αφελείς είναι οι συμβουλές του Μακρυγιάννη και των λοιπών ομοίων του.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Ion εσύ μιλάς για τα οικονομικά παιχνίδια και την άρχουσα τάξη που προσδοκά το κέρδος.
    Ασφαλώς σήμερα συμβαίνει αυτό και με βρίσκεις απόλυτα σύμφωνη. Πιστεύω όμως ότι οι πλούσιοι είναι εκείνοι που θα αγοράσουν την Ελλάδα σε περίπτωση πτώχευσης...όπως λες! Οι μεσαίοι και εύποροι με 10000 ή 50.000 απλά να εξασφαλίσουν θέλουν τα χρήματά τους.
    Άλλο το οικονομικό θέμα και άλλο η παιδεία και η μη εφαρμογή δίκαιων νόμων που μας έφτασε εδώ.
    Εσύ μιλάς για κινήσεις από δω και πέρα..
    Εγώ αναφέρομαι σε νοοτροπίες και αμάθεια που μας έφεραν εδώ......
    Πάντως συμφωνώ με όσα λες στα σχόλιά σου...Μην νομίζεις ότι πιστεύω το αντίθετο...επειδή υιοθετώ την ιδανική πολιτεία του Πλάτωνα που στηρίζεται στην παιδεία , την αλήθεια και την γνώση. Αυτό σου είπα εξαρχής το θεωρώ ουτοπικό αλλά είναι ενδιαφέρον να δεις τι θα συνέβαινε αν................
    Πάρε παράδειγμα τις δυο προηγούμενες αναρτήσεις μου για τις χώρες των μεταναστών....Δες πού είναι το χειρότερο βιοτικό επίπεδο με τη μεγαλύτερη διαφθορά: εκεί που ο αναλφαβητισμός βασιλεύει! Κατ επέκταση και η αληθινή παιδεία φέρνει περισσότερη δικαιοσύνη. Γιατί ο πολίτης μετατρέπεται από όχλος αγόμενος και φερόμενος σε ενσυνείδητο πολιτικό ον!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. η αγαπημένη μου ιστορία είναι Η ΣΠΗΛΙΑ ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ!
    άπειρες αλήθειες!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Πόσο λατρεύω αυτήν την ιστορία και πόσο με λυπεί που νιώθω κάποιες φορές το άτομο που κατεβαίνει στη σπηλιά και τον κατασπαράζουν...

    ΑπάντησηΔιαγραφή