Oρεστειακά

Ορεστειακά , ονομάστηκαν οι οχλαγωγικές ταραχές στην Αθήνα το Νοέμβριο του 1903,  από τις 6 έως τις 9 του μήνα .
Είχαν σχέση με την ιστορία του γλωσσικού ζητήματος και αφορμή την παράσταση στο ''Βασιλικό Θέατρο''--σήμερα ''Εθνικό Θέατρο''--,της τριλογίας του Αισχύλου Ορέστεια.
Την μετάφραση έκανε ο καθηγητής πανεπιστημίου Γ.Σωτηριάδης, ''-«ευρυμαθούς ελληνιστού και διαπρεπούς αρχαιολόγου'' όπως τον χαρακτήρισε εφημερίδα της εποχής. 
Μεταφράστηκε δηλαδή  ,από το αρχαίο κείμενο , στην απλή καθαρεύουσα.
Ιδού πως περιγράφει η ίδια εφημερίδα της εποχής :''Ύστερα από 2.461 χρόνια, , η «Ορέστεια» ανέβηκε από το Βασιλικόν Θέατρο, υπό τη φωτισμένη καθοδήγηση του Στέφανου Στεφάνου, διευθύνοντα γραμματέα του θεάτρου και πρωτοπόρου ποιητή, μεταφρασμένη σε απλή νεοελληνική γλώσσα (συντηρητική δημοτική) από τον καθηγητή του Πανεπιστημίου Γεώργιο Σωτηριάδη -«ευρυμαθούς ελληνιστού και διαπρεπούς αρχαιολόγου».
Η πρώτη παράσταση δόθηκε το Σάββατο 1 Νοεμβρίου 1903. Η Μαρίκα Κοτοπούλη ενσάρκωνε την Αθηνά Παλλάδα και απήγγελλε το «Χαίρε της Τραγωδίας» του Κωστή Παλαμά.
 Η μουσική ήταν του Στάνφορντ, εκτελούμενη υπό της ορχήστρας του Ι. Καίσαρη. Την επομένη, η εφημερίδα «Καιροί» χαρακτήριζε την Κοτοπούλη «ηθοποιό του μέλλοντος.
Στις 8 Νοεμβρίου η εφημερίδα «Πρωία» φροντίζει να προετοιμάσει ψυχολογικά τους αναγνώστες της για τη διάλεξη του αρχαιομανούς και γλωσσαμύντορος καθηγητή Πανεπιστημίου Γεωργίου Μιστριώτη, ιδρυτή το 1876 της «Υπέρ της διδασκαλίας αρχαίων δραμάτων Εταιρείας».
Στις 9 Νοεμβρίου ο Παύλος Νιρβάνας στο χρονογράφημά του στο πρωινό «Άστυ» σημειώνει διορατικά: «Διατρέχομεν πάλιν ημέρας ρητορικής και φιλολογικοπατριωτικών εξάρσεων». Το βράδυ έχει διάλεξη ο Μιστριώτης. Οι φοιτητές, ξαναμμένοι από τον καθηγητή τους, καλούν τον ελληνικό λαό σε ανταρσία.
 Εν τω μεταξύ, η ομάδα αυτή των  φοιτητών της Φιλολογίας  που υποκινούσε σε ανταρσία τον ελληνικό λαό, είχε ζητήσει από την κυβέρνηση του Δ.Ράλλη να ματαιωθεί η παράσταση ,η οποία απαίτηση δεν έγινε δεκτή.
Θεωρούσαν ότι,  η μετάφραση στην νεοελληνική  βεβήλωνε τα αρχαία κείμενα...
Το οξύμωρο των «ορεστειακών» συλλαλητηρίων ήταν ότι ενώ το χρηματοδοτούμενο από το βασιλιά Γεώργιο Α' Βασιλικό Θέατρο κάνει ένα νεωτεριστικό άνοιγμα, αποφασίζοντας να χρηματοδοτήσει αρχαίο θέατρο σε μετάφραση, έχει απέναντί του το Πανεπιστήμιο και τη δήθεν προοδευτική φοιτητική πρωτοπορία που υπερασπιζόταν συντηρητικές απόψεις.


Το συλλαλητήριο που έλαβε χώρα την ώρα της παράστασης στο Βασιλικό Θέατρο,στις 8 Νοεμβρίου, είχε σκοπό να παρεμποδίσει την παράσταση.
Υπήρξε συμπλοκή μεταξύ των δυνάμεων  της τάξης και διαδηλωτών στην οδό Σταδίου, με αποτέλεσμα να φονευθούν δύο άτομα και να τραυματιστούν επτά!
Κατά άλλους τα επεισόδια έγιναν στις 16 του μηνός και τα περιγράφουν ως εξής:
'' Ανακοινώνονται νέες παραστάσεις του Βασιλικού Θεάτρου για τις 15 και 16 Νοεμβρίου. Στις 15 Νοεμβρίου ξεκινούν στη Φιλοσοφική Σχολή συζητήσεις και εκλέγεται επιτροπή «ήτις εκθύμως να εργασθή προ του κινδύνου ον διατρέχει η εθνική μας γλώσσα». Το απόγευμα, ο Μιστριώτης βγάζει νέο επιθετικό λόγο: «Εγώ παραιτούμαι, ας έλθη ο Παλαμάς να διδάξη». Οι φοιτητές φωνάζουν συκοφαντικά συνθήματα.
Την επομένη, στις 3 μ.μ. συγκεντρώνονται στο καφενείο του «Γαμβέττα», κάνουν πορεία προς το Βασιλικό Θέατρο και καλούν το λαό σε συμπαράσταση - διαδήλωση: «Ζήτω το Πανεπιστήμιον», «Ζήτω ο Μιστριώτης» φωνάζουν. Στη Σταδίου και στα Προπύλαια ξεσπούν επεισόδια. Φοιτητές και στρατός συμπλέκονται, πέφτουν έξι πυροβολισμοί και ακολουθεί ομοβροντία. Μια σφαίρα στρατιωτικού πετυχαίνει στο στήθος τον 22χρονο εφημεριδοπώλη Ι. Μαντά, άλλοι μιλούν για δύο νεκρούς και εφτά τραυματίες. Πυροσβεστικές αντλίες παρατάσσονται μπροστά από το σημερινό κινηματογράφο «Κοτοπούλη» και περιφρουρούν το χώρο γύρω από το Βασιλικό Θέατρο. Στις 9:30 μ.μ. η παράσταση ξεκινά χωρίς επεισόδια''.
 Η «Αστραπή», δεμένη στο άρμα του Μιστριώτη, στις 17 Νοεμβρίου κακίζει την κυβέρνηση και τις αρχές, γιατί προτίμησαν την «πλήρωσιν του παραλόγου πείσματός τους». Στις 20 Νοεμβρίου ξεκινούν ανακρίσεις για τα επεισόδια και καλούνται να καταθέσουν διευθυντές εφημερίδων. Στις 17 Δεκεμβρίου ο Γεώργιος Μιστριώτης απολογείται στον ανακριτή και την επομένη στο μάθημά του λέγει στους φοιτητές: «Εξορκίζω υμάς, ίνα μαρτυρήσετε προ του μεγάλου τού Έθνους δικαστηρίου αν είπον τι κατά της καθεστηκυίας τάξεως». Στις 14 Ιανουαρίου 1904 ανακοινώνεται ψήφισμα υπέρ του Γ. Μιστριώτη από την «Εταιρεία υπέρ της διδασκαλίας αρχαίων ελληνικών δραμάτων».
Στις 25 Ιανουαρίου 1904 δημοσιεύεται στις εφημερίδες το βούλευμα του εισαγγελέα Πλημμελειοδικών Αθηνών Μπενή-Ψάλτη για τις ταραχές. Σύμφωνα με την εφημερίδα «Χρόνος», «κατά την δίοδον της ανακρίσεως ταύτης εφυλακίσθησαν δυνάμει εντάλματος του ανακριτού οι κατηγορούμενοι (αναγράφονται 11 ονόματα, κυρίως φοιτητών• ανάμεσά τους και του Γ. Μιστριώτη) και εξεδόθησαν εντάλματα συλλήψεως και ταύτης μη επιτευχθείσης, κατασχετήρια κατά των φυγοδικούντων κατηγορουμένων» (αναγράφονται 22 ονόματα φοιτητών).
Σύμφωνα με το σκεπτικό των δικαστών του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών Γ. Αγγελέα, Δ. Ιωαννίδη, Π. Τσιτσεκλή: «Επειδή ως προς τον κατηγορούμενον κ. Γ. Μιστριώτην εκ της ενεργηθείσης λεπτομερώς ανακρίσεως ενδείκνυται και διά μακρών ο εισαγγελεύς εν τη προτάσει του εκτίθησιν ότι ο κατηγορούμενος ούτος παριστών εαυτόν ως μη ώφειλεν ως μόνον κατέχοντα το μονοπώλιον του πατριωτισμού, ίσως δε και άλλους σκοπούς επιδιώκων διά λόγου του εκφωνηθέντος την 9ην Νοεμβρίου π.ε. και δι' ιδιαιτέρων ομιλιών και δημοσιογραφικών συνεντεύξεων προκάλεσεν εξέγερσιν εις τα πνεύματα των φοιτητών επί αφορμή του γλωσσικού ζητήματος (...). Διά ταύτα παραπέμπει εις το ακροατήριον των εν Αθήναις Πλημμελειοδικών του (11 φοιτητές) ίνα δικασθώσιν ως υπαίτιοι».
Η «Εστία», η οποία από τις 17 Νοεμβρίου 1903 αποκαλούσε τον Μιστριώτη «πρωταίτιο», «αρχιυποκινητή του εκτροχιασμού», «γέροντα πατέρα της φοιτητικής νεολαίας», δημοσιεύει το βούλευμα: «Ο Μιστριώτης διέδωκε ψευδείς φήμας περί υπάρξεως εταιρίας αντεθνικής (...) επιρρίψας όμως αναληθείς και ανυπόστατους αντιπατριωτικάς και αυτόχρημα προδοτικάς ενεργείας καθ' υψηλών προσώπων (...) προσκληθείς υπό της Αρχής να δηλώση σαφώς και ωρισμένως τα υπ' αυτού επιπολαίως προς εξέγερσιν σπερμολογηθέντα (...) ο κατηγορούμενος ούτος εις τας ανωτέρω πράξεις του προέβη εκ δολίας προαιρέσεως και κατά συνέπειαν δέον, κατά την κρίσιν του συμβουλίου, να παύση η κατ' αυτού καταδίωξις ως αρχηγού της στάσεως».
Αντί να αποθαρρύνουν τον Γεώργιο Μιστριώτη οι κατηγορίες, εκείνος στις 29 Ιανουαρίου πήγε στο μάθημά του και μίλησε στην «ευγενή του Πανεπιστημίου νεολαία»…
Αργότερα στην Αθήνα το 1911, η τριλογία μεταφράστηκε στη δημοτική από τον Ι.Γρυπάρη.


πηγές :εγκυκλοπαίδεια BRITANNICA
         :http://www.sansimera.gr/articles/187



2 σχόλια:

  1. ΙΣΩΣ ΝΑ ΠΡΟΒΛΕΠΑΝΕ ΚΑΙ ΝΑ ΦΟΒΟΝΤΟΥΣΑΝ ΜΗΝ ΑΛΟΙΩΘΕΙ ΚΑΙ ΞΕΧΑΣΤΕΙ Η ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ. ΣΑΜΠΩΣ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΑΝ ΤΟ ΣΗΜΕΡΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΄΄ΑΠΕΧΘΕΙΑ΄΄ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΕΛΛΗΝΟΠΑΙΔΩΝ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΓΛΩΣΣΑ ΤΩΝ ΠΡΟΓΟΝΩΝ ΜΑΣ. ΛΕΣ ΝΑ ΕΙΧΑΝ ΠΡΟΑΙΣΘΗΜΑ ΚΑΙ ΠΟΛΕΜΟΥΣΑΝ ΚΑΘΕ ΝΕΩΤΕΡΙΣΜΟ ΜΕ ΤΕΤΟΙΟ ΠΑΘΟΣ??? ΠΡΟΣΠΑΘΟΥΣΑΝ ΝΑ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΟΥΝ ΤΟ ΕΠΕΡΧΟΜΕΝΟ....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Μα την μιλούσε ο απλός λαός ποτέ την αρχαία Ελληνική στην καθημερινότητά του;;; Και μιλάμε για το Ελληνικό κράτος.Γιατί να μην γνωρίσουν και οι απλοί άνθρωποι τα αριστουργήματα των προγόνων μας ;;; Υπάρχουν τόσα μηνύματα στα κείμενα αυτά.
    Πρέπει λίγοι να κατέχουν τη μόρφωση;;;
    Εξάλλου η αγάπη για το παρελθόν μας δεν είναι προνόμιο λίγων............

    ΑπάντησηΔιαγραφή